Statki
piratów i korsarzy
Zobacz najbardziej znane
statki słynnych piratów: | Adventure Galley
(William Kidd) | Ambrose Light (korsarze kolumbijscy XIX w.) | Fancy (Henry Every) | Flying Dutchman |
Ganj-i-Sawai |
Queen Anne's Revenge (Czarnobrody) | Quedagh Merchant
(William Kidd) | Marquis of Havana (konfederacka
CSS McRae) | My Revenge (statek francuskiej piratki Jeanne de
Clisson) | Royal Fortune (statek Bartholomew_Robertsa) | Saladin | Whydah Gally (Samuel Bellamy) |
| |
Zobacz także: Zdobycie slupu Anne (statek Roberto Cofresí)
Zobacz też: Karenowanie
(oczyszczanie) statku, Francuskie
statki korsarskie na Antylach XVII-XIX w.,
East
Indiamen, West
Indiamen, Statki
atakowane przez piratów
* * *
Zobacz również:
Ważne dla historii i losów
pirackich statki i okręty:
- Madre
de Deus (zdobyty przez Angielskich
Korsarzy, Bitwa pod Flores (1592), wśród bogactw
znajdowały się Skrzynie
wypełnione klejnotami i Perłami, Złotymi i Srebrnymi Monetami i Tonami Przypraw, ale co najważniejsze był także
dokument wydrukowany w Portugalskim
Makau w 1590 r., zawierający Cenne
informacje na temat handlu z Chinami
i Japonią.)
- Urca de Lima (Santissima Trinidad), Wrak hiszpańskiego statku (który zatonął
w 1715 roku) w pobliżu obecnego Fort Pierce na
terenie ówczenej Hiszpańskiej Florydy w obecnych Stanach Zjednoczonych. Był
częścią Floty Skarbów 1715, jednej z licznych Hiszpańskich flot skarbów pływających między Hiszpanią a jej Koloniami
w obu Amerykach.
- Nossa Senhora Do Cabo, zdobyty 8 kwietnia 1721 r. przez Johna Taylora i Oliviera Levasseura zdobywają na Wyspie
Reunion, okradając powracającego Wicekróla
Indii, Luísa Carlosa Inácio Xaviera de
Meneses, 1. markiza Louriçal, z diamentami i innymi
skarbami o wartości 800 000 funtów. Był to największy piracki
łup w historii Złotego
Wieku Piractwa.
- Santísima Trinidad (1600) - 400-tonowy Galeon, który
niemal 10 lat wcześniej uciekł z wielkim
skarbem dzięki niefrasobliwości i pijaństwu
załogi Roberta Searle (alias John
Davis), który był jednym z poruczników
oddziału Bukanierów, gdy Sir
Henry Morgan, Zaatakował Bogate
Miasto Panama City w styczniu 1671 r. i otrzymał
ważne zadanie niedopuszczenia do ucieczki z
portu hiszpańskich statków. Dowodząc maleńką
flotyllą, przeczesywał Wyspy Perłowe (Las Islas del Rey)
rozciągające się na Morzu Południowym
(Pacyfiku) - Perico, Taboga
i Tobogilla oraz Otoque.
Okręt ostatecznie został zdobyty przez Oddział
Angielskich Piratów i Korsarzy,
Williama Dampiera w
kwietniu 1680 r. podczas tzw. "Pacific
Adventure", której przewodził Bartholomew Sharp oraz uczestniczyli w niej tacy Sławni Angielscy
"Kapitanowie Piratów" jak Richard Sawkins, Edmund Cooke, Lionel Wafer, Peter Harris, Basil Ringrose i William Dampier. Następnie przemianowany został na Trójca
(Trinity) i używany jako ich okręt
flagowy. Całą tę historię opisał wiele lat
później Alexandre Esquemeling w swoim dziele De Americaensche Zee-Roovers.
- Nuestra Senora del Rosario
(1665)
(zwana
też El Rosario, El Santo Rosario)
- Galeon
przewożący 60
000 Sztuk Ósemek (tzw. Piece of
eight, Spanish Dollar) przeznaczonych na żołd żołnierzy
Panamy. Akcją na ten Galeon
dowodził Bartholomew Sharp, (również w trakcie "Pacific
Adventure"), który skonfiskował hiszpańską
książkę z Mapami, która stała się później atutem Bartholomew Sharpa w negocjacjach z Królem Anglii Karolem
II, a następnie podstawą opracowania jej przez Basila Ringrose jako tzw. "Atlas korsarza", który ostatecznie w 1685 roku wydał William
Hack jako
A Waggoner of the South Sea
1685.
Piraci nie posiadali
jakichś własnych, im właściwych statków !
- po prostu posługiwali się statkami
krajów w których przebywali lub z których pochodzili
(np. jeżeli byli to europejczycy, wówczas były to
statki typu europejskiego, ale piraci arabscy, piraci z
Chin, Japonii czy Malajów używali statków, które
były im dostępne lub które wiedzieli jak
obsługiwać).
Dlatego jeżeli z jakich względów
(np. ich statek się rozbił, lub np. musieli wpłynąć
do portów w głębi lądu, gdzie ważne było płytkie
zanurzenie !), wówczas musieli posłużyć się innym
typem statku. Tak było np. np. podczas Bukanierskich
rajdów Morgana na hiszpańskie wybrzeża Ameryki
Południowej i Środkowej, podczas których używano np.
pirogi i canoe indiańskie, aby z zaskoczenia
zawładnąć hiszpańskimi osiedlami - stąd też
pirackie statki mogły obejmować dowolne typy, z
praktycznie całego globu.
* * *
Angielska wikipedia wyróżnia statki,
w podziale na rodzaj ożaglowania, omasztowania,
osprzętu itp. w odniesieniu do epok w których
występowały (pomijam tu, opisywane przez wikipedię
statki wielokadłubowe, a także statki specjalne, np.
rybackie, rekreacyjne itp.) :
Typy
żaglowców w podziale na Epoki:
Starożytność |
- Balangay
(Filipiny)
- Boita
(region Kalinga, Indie)
- Borobudur
ship (Indie i Indonezja)
- Dhow
(arabski Dau)
- Galley
(Galera), w tym: [
- Junk
(Dżonka, dalekowschodnia)
- K'un-lun
po (olbrzymi statek, Azja
Południowo-wschodnia)
- Lepa
(Łodzie mieszkalne z Filipin i Malezji)
- Mtepe
(Łodzie ludu Suahili, Afryka)
- Uru
(szeroka łódź z zachodnich Indii)
|
Średniowiecze |
- Balinger
(Płaskodenny statek wybrzeża
francusko-angielskiego)
- Benawa
(szeroki statek transportowy z Sulawesi,
Indonezja)
- Birlinn
(wiosłowo-żaglowy statek z Hebrydów,
Szkocja)
- Cog
(Koga)
- Hulk
(Holk, Hulk)
- Jong
(malajski statek z Indonezji)
- Knarr
(skandynawska Knara)
- Koch
(Kocz, wiosłowo-żaglowy,
pólnocnorosyjski)
- Kondura
(wybrzeże dalmatyńskie, Adriatyk)
- Longship
(skandynawski Langskip)
- Malangbang
(szeroki, płaskodenny statek wojenny,
Indonezja)
- Shitik
(szerokodenny statek rzeczno-morski,
północna Rosja)
- Tongkang
(żedluga przybrzeżna Azji
Południowo-Wschodniej)
- Zabra
(uzbrojony [przeciw piratom] towarowiec,
Półw. iberyjski)
|
XV
w. |
|
XVI
w. |
- Crommesteven
(mały okręt wojenny, Anglia, Holandia)
- Galiot
(Galeota, galiota - półwiosłowa,
ożaglowanie rejowe)
- Galleon
(Galeon)
- Galleass
(Galeas, Galeasa, okręt wojenny
wiosłowo-żaglowy)
- Ghali
(Galeropodobny, wiosłowo-żaglowy statek
z Indonezji)
- Flyboat
(lekki, wojenny statek holenderski,
płaskodenny)
- Fluyt
(Fluita, Fleuta, pocz. holenderski,
pojemny statek handlowy)
- Full-rigged
pinnace (Pinasa, szybki statek lub
okręt patrolowy)
- Lorcha
(szybki statek z żaglami dżonki i
kadłubem europejskim)
- Man-of-war
(duży, wojenny okręt liniowy)
- Patache
(lekki, wojenno-handlowy, kryżówka
brygu i szkunera)
- Speronara
(Maltański statek z obszaru Morza
Śródziemnego)
- Square-rigged
caravel (round or de armada)
(rodzaj karaweli)
- Xebec
(Szebeka, wiosłowo-żaglowy, Morze
Śródziemne)
|
XVII
w. |
- Bermuda
sloop (Slup bermudzki, statek
korsarzy i piratów)
- Corvette
(Korweta, patrolowiec mniejszy od
fregaty)
- East
Indiaman (Eastindiaman, duży,
uzbrojony statek handlowy)
- Frigate
(Fregata)
- Galeas
(statek handlowy z Morza Bałtyckiego i
Północnego)
- Koff
(płaskodenny, przybrzeżna żegluga na
Morzu Północnym)
- Pink
(Płaskodenny, zarówno ma Morzu
Śródziemnum i Atlantyku)
- Polacca
(Polakra, trójmasztowiec, większy od
Szebeki)
- Ship
of the line (Okręt liniowy)
|
XVIII
w. |
- Bilander
(dwumasztowy, handlowy, M. Śródziemne i
Północne)
- Chialoup
(rodzaj slupu, Holenderskie Indie
Wschodnie)
- Clipper
(Baltimore
Clipper) (Kliper)
- Gallivat
(mały, żaglowo-wiosłowy, Wybrzeże
Malabarskie, Indie)
- Garay
(wojenny, żaglowo-wiosłowy, Filipiny i
Indonezja)
- Grab
(szeroki, płytkie zanurzenie, Wybrzeże
Malabarskie, Indie)
- Gundalow
("Godola", płaskodenna barka
żaglowa, rzeki USA)
- Lanong
(duży okręt wojenny, Azja
Południowo-Wschodnia)
- Padewakang
(długodystansowa łódź, Indonezja)
- 74-gun
(dwupokładowy okręt liniowy, o 74
działach)
- Ship
of the line (Okręt liniowy)
- Sloop-of-war
(Slup wojenny, zbliżony do Korwety)
- Toop
(żegluga handlowa, dalekosiężna, Indie
wschodnie)
- Trincadour
(płaskodenny uzbrajany statek, Morze
Śródziemne)
|
XIX
w. |
- Blackwall
frigate (pełnorejowiec do handlu z
Indiami Wschodnimi)
- Down
Easter (handel zbożem z zachodu USA
do Anglii)
- Golekan
(typ Perahu, Madura, Indonezja)
- Iron-hulled
sailing ship (Duże żaglowce o
kadłubie stalowym)
- Janggolan
(rodzaj Perahu, transportowy, Indonezja)
- Lambo
(jedno lub dwumastowa łódź handlowa,
Indonezja
- Leti
leti (szeroki statek transportowy,
Madura, Indonezja)
- Palari
(transportowiec, Indonezja)
- Tamar
(Barka handlowa, z żaglem, Kornwalia)
- West
Country (dwumasztowy, tracportowy
Kecz, Zach. Anglia)
- Windjammer
(wielki żaglowiec transoceaniczny,
towarowiec)
|
XX
w. |
|
* * *
Części
(Budowa) Żaglowca
| Kasztel
rufowy (nadbudowany na pokładzie rufowym) | Pokład
rufowy (Afterdeck) | Kotwica | Winda
kotwiczna | Wskaźnik
wiatru pozornego | Wysięgnik
(Platforma) dziobowa | Dno
statku | Bilgeboard
(Burta zewnętrzna) | Bitty
(Polery) | Hamulec
bomu | Bow
(Dziób) | Bukszpryt | Kabel
(Ciasno spleciona długa lina kotwiczna) | Kabestan | Kocigłowy
(Kotbelka) | Spacer
stolarza (Obejście kadłuba na linii wodnej) | Miecz
wysuwany (Centreboard) | Więzy
(Platforma łańcuchowa do sondowania) |
Kabina
pilota (Kokpit) | Zejściówka | Bocianie
gniazdo | Miecz
obrotowy (Daggerboard) | Pokład | Galion | Pokład
dziobowy (Kasztel dziobowy) | Rama
(Wręgi) | Trap | Szandek
(ang. Gunwale, Wzmocnione Nadburcie) |
Głowa
(Toaleta dziobowa) | Kadłub | Jackline
(Reling) | Jibboom
(Wysięgnik bukszprytu, Bomstenga) | Kil
(Stępka) | Kil
(Balastowy) | Kelsona
(Nadstępka wzmacniająca) | Leeboard
(Miecze boczne) | Maszt | Pokład
Orlopa (Dolny pokład, poniżej linii wodnej) | Saling
(Outrigger, wysięgnik po za burtę) |
Pop_deck
(Pokład rufowy)vPort_and_starboard | Iluminator | Dziób
(Nadwodny) statku | Galeria
ćwiartkowa (Ozdobna galeria rufowa) |
NadbudówkavŻebro
(Wręgi) | Ster | Koło
sterowe | Skeg
(Przedłużenie stępki ze sterem) | Trzon
(Dziobnica) | Sterburta
(Port_and_starboard) | Rufa | Sternpost
(Słup rufowy wzmacniający pawęż) |
Strach
(Pas poszycia) | Taffrail
(Poręcz rufowa) | Rumpel | Top
(drzewca) | Rygiel
(Pawęż) | Whipstaffa
(Ręczny obracany ster na gęsiej szyi) |
Wciągarka
(Kabestan, Winda) |
* * *
Podział z
Wikipedii Polskiej
ZOBACZ:
Żagle (ang. Sail) . Ożaglowanie (Otaklowanie)
(ang.Rig) . Otaklowanie (ang. Sail Plan). Omasztowanie (ang. Spar) . Olinowanie (ang. Rigging),
w tym w szczególności:
ORAZ:
Typy Żaglowców ( Rodzaj Otaklowania
(ang. Sail Plan)
Jednomasztowce |
|
Dwumasztowce |
|
Wielomasztowce |
|
Inne typy historyczne lub
lokalne to:
dżonka,
- (ang. junk), dalekowschodni niewielki statek
bez stępki
, o wielokątnych żaglach
przypominających wachlarz
fluita,
- koniec XVI-pocz XVII w., ekonomiczne statki handlowe
(czasem wojenne) swojej epoki szybsze od galeonu
galeon,
- XVI-pocz. XVIII w., wojenny lub handlowy, posiadał od
kilkunastu do setki dział,
z galionem
- figurą na dziobie
holk,
- XV-XVI w. handlowy na Morzu
Północnym i Bałtyku,
mniejszy od kogi,
z której się wywodził, posiadał kasztele
karaka,
- krajach śródziemnomorskie
od XVw. w XVI w rozwinięta w galeon,
północnoeuropejskim odpowiednikiem był holk
karawela,
- XV-XVII w., dwu- lub trójmasztowy żaglowiec
o wysokich kasztelach,,
uzbrojony w kilka ciężkich dział
knara,
- statek wikingów,
który umożliwiał im podejmowanie wypraw handlowych i
kolonizacyjnych
koga,
- duży żaglowiec
handlowy lub wojenny, XIII-pocz. XVI wieku, podstawowy
statek Hanzy
kliper,
- XIX wiek, bardzo szybki żaglowiec
z ożaglowaniem typu fregata,
na dalekie trasy handlowe przodek windjammera
liniowiec,
- Statek obsługujący stałą linię
(w tym Okręt
liniowy), -
najsilniejsza klasa okrętów,
których główne uzbrojenie stanowiła silna artyleria
nef,
- pękaty kadłub,
statek towarowy, XII-XIII wiek, większy od , Europa
zachodnia
pinasa,
- zwrotne i szybkie, mniejsze od fluit
(z których się rozwinęły), do przewozu towarów lub
jako okręty
wojenne
windjammer
- XIX, XX wiek, ostatnie wielkie żaglowce,
czyli wielkie transoceaniczne statki towarowe
|