  
   |
|
|
Imperia i Kolonie
Zobacz też : |
Imperia ogólnie | Starożytne | Średniowieczne | Nowożytne |
Kolonializm europejski | Imperia
kolonialne | Imperia
afrykańskie | |
IMPERIA KOLONIALNE Zobacz Imperia (pochyło, najważniejsze): | Brytyjskie w tym: posiadłości angielskie | Duńskie | Holenderskie | Francuskie | Włoskie | Japońskie | Omańskie | Kurońskie (lenno Rzeczypospolitej) | Portugalskie | Hiszpańskie | Szwedzkie | Rosyjskie | |Imperium
Hiszpańskie Zobacz także : Najważniejsze wydarzenia i Hiszpańskie Podboje | Podziały administracyjne, w tym: Wicekrólestwa, Kapitanaty Generalne, Gubernatorstwa, Audiencje | Gospodarka, w tym: Pieniądze Ameryki Hiszpańskiej | Wojsko i Konkwistadorzy | Społeczeństwo i Instytucje Imperium, (w tym Ameryka Hiszpańska) | Arkady Fiedler (Zob. odnośniki z: Prowincja Margarita i Wyspa Margarita) Arkady Adam Fiedler (ur. 28 listopada 1894 w Poznaniu, zm. 7 marca 1985 w Puszczykowie) - polski prozaik, reportażysta, przyrodnik i podróżnik, porucznik Wojska Polskiego. ŻyciorysBył synem Antoniego Fiedlera, poznańskiego poligrafa i wydawcy[2]. On to właśnie rozbudził w Arkadym namiętne zainteresowanie przyrodą. "Uczył mnie kochać rzeczy takie, obok których inni ludzie przechodzili obojętnie" - wspominał później pisarz o swym ojcu. Ukończył Gimnazjum im. Gotthilfa Bergera w Poznaniu, a następnie studiował filozofię i nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na uniwersytecie w Poznaniu[3]. Studia te zostały przerwane wybuchem I wojny światowej[4]. W latach 1918-1919 brał udział w powstaniu wielkopolskim[4] (został wybrany do Komitetu Jedenastu Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego i był kierownikiem Działu Organizacyjnego w Dowództwie Żandarmerii Krajowej). 8 stycznia 1921 został zatwierdzony w stopniu porucznika żandarmerii z dniem 1 kwietnia 1920[5]. W opublikowanej 24 września 1921 "Pierwszej liście oficerów rezerwowych WP" figurował jako porucznik rezerwy żandarmerii. W 1934 był porucznikiem rezerwy kadry 7. dywizjonu taborów w Poznaniu ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 28. lokatą na liście starszeństwa oficerów taborowych oraz pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań-Miasto. Debiutował w 1917 cyklem wierszy "Czerwone światło ogniska" na łamach poznańskiego dwutygodnika "Zdrój"[4]. W latach 1922-1923 studiował w Akademii Sztuk Graficznych w Lipsku i ukończył ją zdobywając tytuł mistrza chemigrafii[2]. W 1926 wydał pierwszą książkę Przez wiry i porohy Dniestru. W 1928 wyjechał w pierwszą większą podróż do południowej Brazylii. Przywiózł z niej bogate zbiory zoologiczne i botaniczne, które bezinteresownie przekazał Muzeum Przyrodniczemu oraz innym naukowym placówkom w Poznaniu, i nie mniej bogate wrażenia, które opisał w książkach Bichos, moi brazylijscy przyjaciele i Wśród Indian Koroadów. Żoną Arkadego Fiedlera była w tym czasie Janina z d. Ritter, którą poślubił w lipcu 1920 r.; mieli urodzoną w kwietniu 1924 r. córkę Barbarę. Po powrocie Fiedlera z podróży do Brazylii małżeństwo przeszło kryzys, m.in. na tle gospodarowania przez Janinę finansami podczas nieobecności męża, co doprowadziło pisarza do załamania nerwowego. W 1930 r. żona odeszła od niego, zabierając ze sobą córkę Basię, która zmarła w wieku 9 lat w 1933 r. W 1934 r. Fiedlerowie przeprowadzili rozwód. W 1933 pisarz urzeczywistnił swe najgorętsze marzenie: wyruszył do Amazonii. Wyprawa zaowocowała książką Ryby śpiewają w Ukajali, która zdobyła wielkie uznanie czytelników. W 1936 wydał kolejny bestseller, Kanadę pachnącą żywicą. W 1937 oceniał plan kolonializacji Madagaskaru, podróż opisał w książce Radosny ptak drongo, później przerobionej na Gorąca wieś Ambinanitelo, wznowionej jako Madagaskar. Gorąca wieś Ambinanitelo[7]. II wojna światowa zastała Fiedlera na Tahiti. Porzucił tę wyspę, aby podjąć służbę żołnierską. W lutym 1940 przez Francję dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie poznał polskich lotników uczestniczących w Bitwie o Anglię. Napisał o nich głośną książkę Dywizjon 303 - jej przedruki krążyły w okupowanej Polsce, podnosząc morale społeczeństwa. W latach 1942-1943 pływał na polskich statkach handlowych - wysiłek wojenny naszych marynarzy opisał w książce Dziękuję ci, kapitanie. W trakcie wojny i tuż po niej w Londynie przyszli na świat jego dwaj synowie - Marek i Arkady Radosław. W 1946 powrócił razem z żoną Włoszką Marią Maccariello do Polski i zamieszkał w Puszczykowie pod Poznaniem. Nie mogąc podróżować (czasy stalinowskie), napisał powieści dla młodzieży: Mały Bizon, Wyspa Robinsona, Orinoko Od 1956 powrócił na podróżnicze szlaki - odwiedził Indochiny, Brazylię, Gujanę, Madagaskar, Kanadę, kilkukrotnie Afrykę Zachodnią[8]. W swoim życiu odbył 30 wypraw i podróży. Napisał 32 książki, które ukazały się w 23 językach w przeszło 10-milionowym nakładzie. Jego książki urzekają plastyką opisu, barwnie zbliżają czytelnikowi ludzi o różnych kolorach skóry, uczą szacunku dla innych kultur i obyczajów, opiewają piękno przyrody. Jest autorem dwóch książek autobiograficznych: "Mój ojciec i dęby" oraz "Wiek męski - zwycięski". W 1974 pisarz zachęcony namowami czytelników stworzył wraz z rodziną prywatne muzeum podróżniczych trofeów w swym domu w Puszczykowie[10]. W 1983 był członkiem Rady Krajowej PRON Zmarł 7 marca 1985 w Puszczykowie, gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu. Autorem rzeźby przedstawiającej głowę pisarza i umieszczonej na jego grobie jest Adam Haupt. Podróże
Odznaczenia
Nagrody i wyróżnieniaBył laureatem wielu nagród, m.in. nagrody literackiej miasta Poznania[14] (1936), Nagrody Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za literaturę podróżniczą (1963), nagrody prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży (1974) oraz nagrody państwowej I stopnia za całokształt twórczości (1978). Potomkowie FiedleraDwaj synowie Arkady Radosław Fiedler (starszy), były poseł oraz Marek Fiedler (młodszy) są także pisarzami i podróżnikami. Pasje do podróżnictwa i twórczości literackiej odziedziczyli także wnukowie Arkady Paweł Fiedler (syn Arkadego Radosława) i Radosław Fiedler (syn Marka). Arkady Radosław ma również wnuka Arkadego Antoniego. Wszyscy mieszkają obok siebie w Puszczykowie, prowadząc Muzeum - Pracownię Literacką Arkadego Fiedlera wraz Ogrodem Kultur i Tolerancji UpamiętnienieJest patronem kilkudziesięciu szkół, m.in.: Szkoły Podstawowej w Czapurach, Szkoły Podstawowej nr 2 w Dębnie[17], Szkoły Podstawowej w Starej Przysiece Drugiej, Szkoły Podstawowej w Zbąszyniu[19], Szkoły Podstawowej nr 18 w Zielonej Górze, Zespołu Szkół Nr 12 w Szczecinie, Szkoły Podstawowej w Rychwale[21], Szkoły Podstawowej nr 114 w Krakowie, Szkoły Podstawowej w Przeźmierowie[23], Szkoły Podstawowej w Chomęcicach, Szkoły Podstawowej nr 13 w Gorzowie Wielkopolskim[25], Szkoły Podstawowej nr 5 w Gnieźnie oraz Szkoły Podstawowej w Golinie Wielkiej. Podróżnik jest również patronem ulic w Polsce i na świecie. Od 6 lipca 2009 jest również patronem Wielkopolskiego Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Poznaniu[29]. Od 1996 w Muzeum-Pracowni Literackiej Arkadego Fiedlera wręczana jest coroczna nagroda "Bursztynowego Motyla" im. A. Fiedleradla polskiego autora książki podróżniczej. W 2020 Piotr Bojarski wydał jego biografię zatytułowaną Fiedler. Głód świata (Wydawnictwo Poznańskie)[30]. W Puszczykowie wyznakowano szlak pieszy zielony im. Arkadego Fiedlera. Publikacje
Wspólnie z Markiem Fiedlerem
|
