Imperia i kolonie - Imperia kolonialne

Imperia kolonialne

Zobacz też: | Kompanie handlowe okresu kolonialnego (Czarterowe) | Europejskie enklawy w Afryce Północnej przed 1830 rokiem | Imperium Ottomańskie |

Imperium kolonialne to zbiorowość terytoriów (często nazywanych koloniami), sąsiadujących z centrum imperialnym lub położonych za granicą, zasiedlonych przez ludność określonego państwa i zarządzanych przez to państwo.

Przed ekspansją nowożytnych mocarstw europejskich inne Imperia podbijały i kolonizowały terytoria, takie jak Cesarstwo Rzymskie na Półwyspie Iberyjskim lub Chińczycy na terenach dzisiejszych południowych Chin

Nowoczesne imperia kolonialne pojawiły się po raz pierwszy w XV wieku w wyścigu eksploracji między najbardziej zaawansowanymi wówczas europejskimi potęgami morskimi tworzącymi kolonialne imperia Portugalskie i Hiszpańskie .
Początkowym impulsem stojącym za tymi rozproszonymi imperiami morskimi i następnymi był handel, napędzany nowymi ideami i kapitalizmem , który wyrósł z europejskiego renesansu

W latach 1479 (Traktat z Alcáçovas) , 1493 (Inter Caetera) i 1494 (Traktat z Tordesillas) zawarto porozumienia o podziale świata między Imperia Hiszpańskie i Portugalskie

Europejski imperializm zrodził się z rywalizacji między europejskimi chrześcijanami, a muzułmanami z tworzacego się Imperium Osmańskiego, z których ci ostatni szybko powstali w XIV wieku i zmusili Hiszpanów i Portugalczyków do poszukiwania nowych szlaków handlowych do Indii i w mniejszym stopniu do Chin.

Chociaż istniały w epoce klasycznej Imperia Starożytne, zwłaszcza wśród Fenicjan i starożytnych Greków, którzy zasiedlili wiele wysp i wybrzeży Morza Śródziemnego, kolonie te były politycznie niezależne od miast-państw, z których pochodziły, a zatem nie stanowiły imperium kolonialnego.
Ten paradygmat zmienił się w czasach Imperium Ptolemeuszy, Imperium Seleucydów i Cesarstwa Rzymskiego

Historia

Europejskie imperia kolonialne

Portugalia rozpoczęła tworzenie pierwszej globalnej sieci handlowej i jednego z pierwszych imperiów kolonialnych- Imperium Portugalskie pod przywództwem Henryka Żeglarza

Imperium rozprzestrzeniło się na ogromną liczbę terytoriów rozsianych po całym świecie (zwłaszcza kiedyś w XVI wieku), które obecnie są częścią 60 różnych suwerennych państw (ewolucja Imperium Portugalskiego).

Portugalia ostatecznie kontrolowałaby Brazylię, terytoria takie jak dzisiejszy Urugwaj i niektóre porty rybackie na północy, w obu Amerykach; Angola , Mozambik , Gwinea Portugalska oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęca (wśród innych terytoriów i baz) na północy i w Afryce Subsaharyjskiej; miasta, forty lub terytoria na wszystkich subkontynentach azjatyckich, jak Maskat , Ormus i Bahrajn (między innymi bazami) w Zatoce Perskiej; Goa, Bombaj, Daman i Diu (między innymi nadmorskimi miastami) w Indiach; portugalski Cejlon; Malakka, bazy w Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii, jak Makassar, Solor, Banda, Ambon i inni na Molukach w Timorze Portugalskim; oraz przyznana baza entrepôt w Makau i entrepôt-enklawa Dejima (Nagasaki) w Azji Wschodniej, wśród innych mniejszych lub krótkotrwałych posiadłości.

Ewolucja terytorialna współczesnych imperiów kolonialnych i niektórych państw-następców (takich jak ZSRR, Turcja)

Podczas Siglo de Oro (hiszpańskiego złotego wieku) Imperium Hiszpańskie posiadało Meksyk, Amerykę Południową, Filipiny, całe południowe Włochy, odcinek terytoriów od Księstwa Mediolanu po Holandię, Luksemburg i Belgię, części Burgundii i wiele kolonialnych osady w obu Amerykach, Afryce i Azji.
Posiadłości w Europie, Afryce, Oceanie Atlantyckim, obu Amerykach, Oceanie Spokojnym, a Azja Wschodnia zakwalifikowała Imperium Hiszpańskie jako osiągające globalną obecność.

Od 1580 do 1640 Imperium Portugalskie i Imperium Hiszpańskie były połączone unią personalną swoich Monarchów z dynastii Habsburskiej w okresie Unii Iberyjskiej , ale pod najwyższym szczeblem rządowym utrzymywano ich odrębne administracje.

Kolejne imperia kolonialne obejmowały imperia: Francuskie, posiadłości angielskie, Holenderskie i Japońskie

W połowie XVII wieku carat Rosji, kontynuowany później jako Imperium Rosyjskie, Związek Radziecki i współczesna Rosja, stał się największym sąsiadującym państwem na świecie i pozostaje nim do dziś.

Przez cały XIX i początek XX wieku, dzięki swojej dominacji technologicznej i morskiej, Imperium Brytyjskie stale się rozwijało, stając się zdecydowanie największym imperium w historii; u szczytu panowania nad jedną czwartą powierzchni Ziemi i 24% populacji.
Rola Wielkiej Brytanii jako globalnego hegemona w tym czasie zapoczątkowała tzw. stulecie "brytyjskiego pokoju", trwającego od zakończenia wojen o niepodległość Francji i wojen napoleońskich do początku I wojny światowej
Podczas Nowego Imperializmu, Włochy i Niemcy również zbudowały swoje imperia kolonialne w Afryce