Kolonizacja Afryki
Zobacz:

Zobacz też: Europejskie enklawy w Afryce Północnej przed 1830 rokiem

Historia zewnętrznej kolonizacji Afryki może sięgać historii starożytnej, średniowiecznej lub współczesnej, w zależności od tego, jak zdefiniowano termin Kolonizacja

Starożytni Grecy, Rzymianie i potencjalnie Malajowie, jeśli chodzi o rozróżnienie między imigracją a kolonializmem osadniczym, wszyscy założyli kolonie na kontynencie Afrykańskim, podobnie jak zakładali kolonie osadnicze w częściach Eurazji

Niektóre z nich przetrwały wieki; jednakże w popularnym żargonie Kolonializm w Afryce zwykle koncentruje się na Europejskich podbojach, Nowym Imperializmiei tzw. "Walce o Afrykę" (1884-1914), po których nastąpiła stopniowa dekolonizacja po II wojnie światowej

Głównymi mocarstwami historycznym zaangażowanymi w kolonizację Afryki były Imperia kolonialne: Brytyjskie w tym: posiadłości angielskie | Duńskie | Holenderskie | Francuskie | Włoskie | Japońskie | Omańskie | Kurońskie (lenno Rzeczypospolitej) | Portugalskie | Hiszpańskie | Szwedzkie | Rosyjskie oraz Niemieckie przed 1871 r. |

Geografia Afryki Północnej była dość dobrze znana wśród Europejczyków od klasycznej starożytności w geografii grecko-rzymskiej

Afryka północno-zachodnia (Maghreb) była znana jako Libia lub Afryka, podczas gdy Egipt był uważany za część Azji.

Europejska eksploracja Afryki Subsaharyjskiej ozpoczyna się w XV wieku w Epoce odkryć, zapoczątkowanej przez Królestwo Portugalii pod rządami Henryka Żeglarza

Bartolomeu Dias po raz pierwszy dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei 12 marca 1488 r., otwierając ważną drogę morską do Indii i Dalekiego Wschodu, ale europejska eksploracja samej Afryki pozostawała bardzo ograniczona w XVI i XVII wieku. Mocarstwa europejskie były zadowolone z zakładania punktów handlowych wzdłuż wybrzeża, podczas gdy aktywnie badały i kolonizowały Nowy Świat

Eksplorację wnętrza Afryki pozostawiono więc głównie muzułmańskim handlarzom niewolników , którzy w parze z muzułmańskim podbojem Sudanu założyli dalekosiężne sieci i wspierali gospodarkę wielu królestw Sahelu w okresie od XV do XVIII wieku.

Mapa Afryki autorstwa Johna Thomsona, 1813. Znaczna część kontynentu jest po prostu oznaczona jako "nieznane części".
Mapa nadal obejmuje Góry Księżycowe, Ptolemeusza które od tego czasu zostały przypisane do różnych pasm, od Rwenzori przez Kilimandżaro do szczytów Etiopii u źródła Nilu Błękitnego
(Kliknij aby powiększyć)

Na początku XIX wieku europejska wiedza o geografii wnętrza Afryki Subsaharyjskiej była jeszcze dość ograniczona. Ekspedycje badające Afrykę Południową odbywały się w latach 30 . Wielkie Jeziora . To "Serce Afryki" pozostało jednym z ostatnich "białych miejsc" na mapach świata z końca XIX wieku (obok Arktyki , Antarktydy i wnętrza dorzecza Amazonki). Pozostawiono to XIX-wiecznym odkrywcom europejskim, w tym poszukiwaczom słynnych źródeł Nilu, w szczególności Johnowi Hanningowi Speke, Richardowi Francisowi Burtonowi, Davidowi Livingstone'owi i Henry'emu Mortonowi Stanleyowi, aby ukończyli eksplorację Afryki do lat 70. XIX wieku. Następnie znana była ogólna geografia Afryki, ale pozostawiono ją dalszym ekspedycjom w latach osiemdziesiątych XIX wieku, zwłaszcza tym prowadzonym przez Oskara Lenza , w celu dopracowania bardziej szczegółowych informacji, takich jak skład geologiczny kontynentu.

Fenicjanie zbadali Afrykę Północną, zakładając wiele kolonii, z których najbardziej znaną była Kartagina . Sama Kartagina prowadziła eksplorację Afryki Zachodniej. Pierwsze rzekome okrążenie kontynentu afrykańskiego zostało dokonane przez żeglarzy fenickich podczas wyprawy zleconej przez egipskiego faraona Necho II około 600 rpne, która trwała trzy lata. Relację z tej wyprawy dostarcza Herodot(4,37). Popłynęli na południe, okrążyli Przylądek kierując się na zachód, udali się na północ w kierunku Morza Śródziemnego, a następnie wrócili do domu. Twierdzi, że co roku zatrzymywali się, aby siać i zbierać zboże. Sam Herodot jest sceptyczny co do historyczności tego wyczynu, który miałby miejsce około 120 lat przed jego narodzinami; jednak powodem, dla którego nie wierzy w tę historię, jest twierdzenie marynarzy, że kiedy płynęli wzdłuż południowego wybrzeża Afryki, znaleźli Słońce stojące po ich prawej stronie, na północy; Herodot, który nie był świadom kulistego kształtu Ziemi, nie mógł w to uwierzyć. Niektórzy komentatorzy uznali tę okoliczność za dowód, że podróż jest historyczna, ale inni uczeni nadal odrzucają ten raport jako mało prawdopodobny.

Nazwa Afryka pochodzi od ludu Afri, który osiedlił się na terenach dzisiejszej Tunezji.
Rzymska prowincja Afryka rozciągała się na śródziemnomorskim wybrzeżu dzisiejszej Libii, Tunezji i Algierii. Części Afryki Północnej na północ od Sahary były dobrze znane w starożytności. Wydaje się jednak, że Rzymianie nigdy nie badali samej Sahary ani ziem położonych na południe od niej.

Jednak przed II wiekiem pne greccy geografowie nie byli świadomi, że ląd znany wówczas jako Libia rozszerzył się na południe od Sahary, zakładając, że pustynia ogranicza się do zewnętrznego Oceanu . Rzeczywiście, Aleksander Wielki , zgodnie z Żywotami Plutarcha , uważał żeglugę z ujścia Indusu z powrotem do Macedonii, mijając południową Afrykę, za skrót w porównaniu z drogą lądową. Nawet Eratostenes około 200 roku pne nadal zakładał, że obszar lądu nie jest dalej na południe niż do Rogu Afryki

W okresie cesarstwa rzymskiego Róg Afryki był dobrze znany geografom śródziemnomorskim.
Punkt handlowy Rhapta , określany jako "ostatni targowisko Azanii ", może odpowiadać wybrzeżom Tanzanii . Periplus z Morza Erytrejskiego, datowany na I wiek naszej ery, wydaje się rozszerzać wiedzę geograficzną dalej na południe, do Afryki Południowo-Wschodniej.
Mapa świata Ptolemeusza z II wieku doskonale zdaje sobie sprawę, że kontynent afrykański rozciąga się znacznie dalej na południe niż Róg Afryki, ale nie ma żadnych szczegółów geograficznych na południe od równika (nie jest jasne, czy jest świadomy Zatoki Gwinejskiej⁾

Portugalski odkrywca Prince Henry, znany jako Nawigator , był pierwszym Europejczykiem, który metodycznie zbadał Afrykę i oceaniczną drogę do Indii.
Ze swojej rezydencji w regionie Algarve w południowej Portugalii kierował kolejnymi wyprawami mającymi opłynąć Afrykę i dotrzeć do Indii. W 1420 roku Henryk wysłał ekspedycję, aby zabezpieczyć niezamieszkaną, ale strategiczną wyspę Maderę . W 1425 roku próbował również zabezpieczyć Wyspy Kanaryjskie , ale były one już pod silną kontrolą kastylijską.
W 1431 r. kolejna wyprawa portugalska dotarła i anektowała Azory

Mapy morskie z 1339 roku pokazują, że Wyspy Kanaryjskie były już znane Europejczykom. W 1341 r. odkrywcy portugalscy i włoscy przygotowali wspólną wyprawę. W 1342 roku Katalończycy zorganizowali wyprawę pod dowództwem Francesca Desvalersa na Wyspy Kanaryjskie , która wyruszyła z Majorki. W 1344 roku papież Klemens VI mianował francuskiego admirała Luisa de la Cerda księciem fortuny i wysłał go na podbój Wysp Kanaryjskich. W 1402 roku Jean de Bethencourt i Gadifer de la Salle popłynęli na podbój Wysp Kanaryjskich, ale zastali je już splądrowane przez Kastylijczyków. Chociaż podbili wyspy, bratanek Bethencourt został zmuszony do oddania ich Kastylii w 1418 roku.

W 1455 i 1456 dwóch włoskich odkrywców, Alvise Cadamosto z Wenecji i Antoniotto Usodimare z Genui , wraz z bezimiennym portugalskim kapitanem i pracującym dla księcia Henryka Portugalii, podążyło rzeką Gambia , odwiedzając ziemię Senegalu , podczas gdy inny włoski żeglarz z Genui, Antonio de Noli , również w imieniu księcia Henryka, eksplorował wyspy Bijagós oraz wraz z Portugalczykiem Diogo Gomesem archipelag Wysp Wysp Zielonego Przylądka Przylądka. Antonio de Noli , który został pierwszym gubernatorem Republiki Zielonego Przylądka (i pierwszym europejskim gubernatorem kolonialnym w Afryce Subsaharyjskiej), jest również uważany za odkrywcę Pierwszych Wysp Zielonego Przylądka.

Od XVII wieku Holandia zaczęła eksplorować i kolonizować Afrykę. Podczas gdy Holendrzy prowadzili długą wojnę o niepodległość przeciwko Hiszpanii, Portugalia tymczasowo zjednoczyła się z Hiszpanią, począwszy od 1580 r., A skończywszy na 1640 r. W rezultacie rosnące ambicje kolonialne Holandii były skierowane głównie przeciwko Portugalii.

W tym celu powstały dwie holenderskie kompanie: Kompania Zachodnioindyjska , mająca władzę nad całym Oceanem Atlantyckim, oraz Kompania Wschodnioindyjska , mająca władzę nad Oceanem Indyjskim.

Kompania Zachodnioindyjska podbiła Elminę w 1637 i Luandę w 1640. W 1648 zostali wypędzeni z Luandy przez Portugalczyków. W sumie Holendrzy zbudowali 16 fortów w różnych miejscach, w tym w Gorée w Senegalu (ówczesna Senegambia), częściowo wyprzedzając Portugalię jako główna potęga handlu niewolnikami.

Holenderskie Złote Wybrzeże i Holenderskie Wybrzeże Niewolników odniosły sukces.

Ale w kolonii holenderskiej Loango-Angola Portugalczykom udało się wypędzić Holendrów.

Na holenderskim Mauritiusie kolonizacja rozpoczęła się w 1638 r. I zakończyła w 1710 r., Z krótką przerwą między 1658 a 1666 r. Powołano wielu gubernatorów, ale ciągłe trudności, takie jak cyklony, susze, plagi szkodników, brak żywności i choroby ostatecznie zebrały żniwo, a wyspa została ostatecznie opuszczona w 1710 roku.

Holendrzy pozostawili trwały ślad w Afryce Południowej , regionie ignorowanym przez Portugalię, który ostatecznie postanowili wykorzystać jako stację na swojej trasie do Azji Wschodniej. Jan van Riebeeck założył Kapsztad w 1652 roku, rozpoczynając europejską eksplorację i kolonizację Republiki Południowej Afryki

W okresie Tudorów angielscy poszukiwacze przygód rozpoczęli handel w Afryce Zachodniej, wchodząc w konflikt z wojskami portugalskimi.
W 1581 roku Francis Drake dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei. W 1660 roku powstała Królewska Kompania Afrykańska . W 1663 roku Anglicy zbudowali Fort James w Gambii . Rok później inna angielska ekspedycja kolonialna podjęła próbę zasiedlenia południowego Madagaskaru, co zakończyło się śmiercią większości kolonistów. Angielskie forty na zachodnim wybrzeżu Afryki zostały ostatecznie zajęte przez Holendrów.

W 1626 r. powstała francuska Compagnie de l'Occident . Kompania ta wypędziła Holendrów z Senegambii ( Senegal ), czyniąc z niej pierwszą francuską domenę w Afryce, podbiła też wyspę Arguin

Francja zwróciła też uwagę na Madagaskar, wyspę, która od 1527 roku była wykorzystywana jako przystanek w podróżach do Indii. W 1642 roku Francuska Kompania Wschodnioindyjska założyła osadę na południowym Madagaskarze o nazwie Fort Dauphin . Wyniki handlowe tej osady były skąpe i ponownie większość osadników zmarła. Jeden z ocalałych, Etienne de Flacourt , opublikował Historię Wielkiej Wyspy Madagaskar i Relacje , która przez długi czas była głównym europejskim źródłem informacji o wyspie. Dalsze próby osadnictwa nie powiodły się, ale w 1667 roku François Martin poprowadził pierwszą wyprawę do serca Madagaskaru, docierając do jeziora Alaotra. W 1665 roku Francja oficjalnie zajęła Madagaskar pod nazwą Île Dauphine. Jednak niewielka aktywność kolonialna miała miejsce na Madagaskarze aż do XIX wieku.

W 1650 roku szwedzcy kupcy założyli szwedzkie Gold Coast we współczesnej Ghanie po założeniu Szwedzkiej Kompanii Afrykańskiej (1649). W 1652 położono fundamenty pod fort Carlsborg. W 1658 Fort Carlsborg został zajęty i włączony do duńskiej kolonii Złotego Wybrzeża , a następnie do holenderskiego Złotego Wybrzeża . Później miejscowa ludność rozpoczęła zwycięskie powstanie przeciwko swoim nowym panom iw grudniu 1660 roku król podgrupy ludu Akan - Efutu ponownie zaoferował Szwecji kontrolę nad tym obszarem, ale w 1663 został zajęty przez Duńczyków po długiej obronie Fort Christiansborg

Duńsko-Norwescy skolonizowali Duńskie Złote Wybrzeże , od 1674 do 1755 osadami zarządzała Duńska Kompania Zachodnioindyjsko-Gwinejska . Od grudnia 1680 do 29 sierpnia 1682 Portugalczycy okupowali Fort Christiansborg. W 1750 roku została utworzona kolonią korony duńskiej .
Od 1782 do 1785 znajdował się pod okupacją brytyjską. Od 1814 r. wchodziła w skład terytorium Danii

W 1777 roku Imperium Hiszpańskie i Imperium Portugalskie podpisały Traktat z San Ildefonso, na mocy którego Portugalia przekazała wyspom Annobón i Fernando Poo na wodach Zatoki Gwinejskiej , a także wybrzeże Gwinei między rzekami Niger i Ogooué , do Hiszpanii

Zainteresowanie to Brytyjczycy wyrazili tworząc w 1788 r. Towarzystwo Wspierania Odkryć Wewnętrznych Części Afryki . Osoby, które utworzyły ten klub, były częściowo inspirowane przez Szkota Jamesa Bruce'a , który wyruszył do Etiopii w 1769 roku i dotarł do źródeł Nilu Błękitnego

Ogólnie rzecz biorąc, europejska eksploracja Afryki w XVII i XVIII wieku była bardzo ograniczona. Zamiast tego skupili się na handlu niewolnikami , który wymagał jedynie baz przybrzeżnych i przedmiotów do handlu. Prawdziwa eksploracja afrykańskiego wnętrza zaczęła się jeszcze w XIX wieku.

W połowie XIX wieku misje protestanckie prowadziły aktywną pracę misyjną na wybrzeżu Gwinei, w Afryce Południowej i na terenach Zanzibaru.
Misjonarze odwiedzali mało znane regiony i ludy, aw wielu przypadkach stali się odkrywcami i pionierami handlu i imperium. David Livingstone , szkocki misjonarz, był zaangażowany od 1840 roku w pracę na północ od Orange River . W 1849 roku Livingstone przekroczył pustynię Kalahari z południa na północ i dotarł do jeziora Ngami . W latach 1851-1856 przemierzył kontynent z zachodu na wschód, odkrywając wielkie szlaki wodne górnej rzeki Zambezi . W listopadzie 1855 roku Livingstone został pierwszym Europejczykiem, który zobaczył słynnegoWodospady Wiktorii , nazwane na cześć królowej Wielkiej Brytanii . W latach 1858-1864 Livingstone badał dolne Zambezi, rzekę Shire i jezioro Nyasa . Nyasa jako pierwszy dotarł do poufnego niewolnika António da Silva Porto , portugalskiego kupca z siedzibą w Bié w Angoli, który przemierzył Afrykę w latach 1853-1856 z Benguelli do ujścia Rovumy. Głównym celem odkrywców było zlokalizowanie źródła Nilu. Wyprawy Burtona i Speke (1857-1858) oraz Speke i Granta (1863) zlokalizowały jeziora Tanganika i Jezioro Wiktorii . Ostatecznie okazało się, że to właśnie z tego ostatniego wypływał Nil.

Henry Morton Stanley , któremu w 1871 roku udało się znaleźć i uratować Livingstone'a (zapoczątkowanego słynnym wersem "Doktor Livingstone, jak przypuszczam"), ponownie wyruszył na Zanzibar w 1874 roku. W jednej z najbardziej pamiętnych ekspedycji badawczych w Afryce, Stanley opłynął Victoria Nyanza (Jezioro Wiktorii) i Jezioro Tanganika. Uderzając dalej w głąb lądu do Lualaby, podążał tą rzeką w dół do Oceanu Atlantyckiego - do którego dotarł w sierpniu 1877 roku - i udowodnił, że jest to Kongo.

W 1895 roku Brytyjska kompania południowoafrykańska zatrudniła amerykańskiego zwiadowcę Fredericka Russella Burnhama do poszukiwania minerałów i sposobów na poprawę żeglugi rzecznej w regionie środkowej i południowej Afryki.
Burnham nadzorował i kierował ekspedycją British South Africa Exploration Company na Terytoria Północne , która jako pierwsza ustaliła, że ??na północ od Zambezi w północno-wschodniej Rodezji istnieją duże złoża miedzi . Wzdłuż rzeki Kafue Burnham dostrzegł wiele podobieństw do złóż miedzi, nad którymi pracował w Stanach Zjednoczonych, i napotkał rdzennych mieszkańców noszących miedziane bransoletki.
Miedź szybko stała się głównym towarem eksportowym Afryki Środkowej i do dziś pozostaje niezbędna dla gospodarki.