monety Portugalskie

-------------------------------------------------------------
z Wikipedii niemieckiej
https://de.wikipedia.org/wiki/Cruzado_(Portugal)

Cruzado (również Crusado) to nazwa dwóch historycznych monet portugalskich , które były bite ze Złota w XV wieku i ze Srebra od XVII do XIX wieku .

Złota moneta o wartości 10 cruzado, zwana w niemczech Portuguez (Portugał), była wielokrotnie bita w Europie Północnej pod nazwą Portugalese.
W Świętym Cesarstwie Rzymskim złote cruzado było mniej więcej odpowiednikiem Dukata

Złote cruzado z czasów króla Manuela I (1496-1521)

Historia

Ponieważ Złoto było w Europie znacznie rzadsze niż Srebro, w średniowieczu na całym kontynencie w obiegu było tylko kilka złotych monet !

Złoto w większości docierało do Europy szlakami handlowymi z Afryki Subsaharyjskiej.

W wyniku Morskich Wypraw odkrywczych Portugalczyków, którzy od początku XV wieku systematycznie poszukiwali Drogi morskiej z Afryki do Indii, stolica Portugalii, Lizbona, rozwinęła się w tym czasie w centrum europejskiego handlu złotem.

Duże ilości tego metalu szlachetnego płynęły do Portugalii przez Faktorię (placówkę handlową) w Arguin na zachodnim wybrzeżu dzisiejszej Mauretanii.
Umożliwiło to ostatecznie koronie portugalskiej bicie własnych złotych monet, które były poszukiwane w całej Europie i powszechnie naśladowane zarówno w świecie chrześcijańskim, jak i muzułmańskim

Cruzado de Ouro

Król Portugalii Alfonso V (1438-1481) zlecił po raz pierwszy wybicie złota Cruzado de Ouro w 1457 r, o próbie 989 ?.

Przedstawiał herb Portugalii z przodu i Krzyż św. Jerzegoz tyłu , od którego wywodzi się jego nazwa.
Napis "IN HOC SIGNO VINCES" ("W tym znaku zwyciężysz") był reakcją na wezwanie papieża Kaliksa III do krucjaty po Podboju Konstantynopola przez Turków (Imperium Osmańskie) w 1453 r.

Cruzado miało zastąpić Włoskiego Dukata (zobacz: Cekin), który do tej pory był zwyczajową złotą walutą kraju.

Cruzado pozostawało najważniejszą walutą handlową Portugalii przez około sto lat i było chętnie akceptowane zarówno przez chrześcijańskich, jak i muzułmańskich partnerów handlowych. Moneta została ostatnio wybita w 1555 r.

Wartość Cruzado mierzono w srebrnej walucie Portugalskiego Reala (liczba mnoga: Réis).

Za Alfonsa V Cruzado de Ouro początkowo odpowiadał 253 Réis.
W 1472 r. wartość tę ustalono na 324, a w 1489 r. na 380 Réis. Król Manuel I (1495-1521), pod którego panowaniem Portugalia ostatecznie stała się potęgą morską, podniósł wartość monety do 390 reis w 1496 r. i ostatecznie do 400 reis w 1517 r.
Jego bicie zakończono w 1555 roku

Manuel I kazał także po raz pierwszy wybić tzw. Portugalską monetę o wartości 10 cruzado (czyli Portugał), która początkowo była warta 3900, a później 4000 Réis.

Dla porównania: w Lizbonie pod koniec XV wieku za jednego Cruzado lub 400 réis można było uzyskać około 325 litrów pszenicy.

Portugał

Portuguez (Portugał), 35 g złota, Hamburg 1574

Ponieważ korona portugalska gwarantowała wagę i czystość złota monety 10 cruzado wraz ze stemplem menniczym, moneta znana jako Portuguez była również bardzo popularna w północnoeuropejskich miastach handlowych jako jednostka rozliczeniowa i inwestycyjna.

Idąc za jego przykładem, w XVI i XVII wieku Hamburg wybił złote monety o nominałach 2?, 5 i 10 Dukatów, które nazywano Portugalskimi (niem. Portugaleser) i które również miały krzyż na rewersie.
Monety o tej nazwie były także w obiegu w Elektoracie Saksonii, Szlezwiku-Holsztynie, Danii i Szwecji.

Ponieważ regulamin mennicy cesarskiej w Augsburgu dopuszczał w Niemczech jedynie Guldeny i Dukaty jako złote monety , w połowie XVII wieku Portugaleser stopniowo wyszedł z użycia.
Od 1676 r. bito je jedynie jako medale o wartości 10 Dukatów.
Do dziś hanzeatyckie miasto Hamburg przyznaje Portugalczykom medale honorowe, na przykład za szczególny wolontariat lub gości z zagranicy.

Cruzado de Prata

W okresie od 1580 do 1640 roku, kiedy Portugalia była w unii personalnej z Hiszpanią, rozpoczął się upadek portugalskiej potęgi morskiej.
Zanim kraj odzyskał niepodległość po powstaniu, jego finanse państwowe zostały zniszczone, a Lizbona utraciła swoją pozycję metropolii handlowej na rzecz holenderskiej Antwerpii, Amsterdamu i Londynu.

Z powodu braku złota nowy Król Portugalii Jan IV (1640-1656) z Rodu Braganza kazał wybić srebrną monetę Cruzado de Prata z 1643 r

Za panowania D. Afonsa VI nakazano bicie monet na mocy ustawy z 22 marca 1663 r., przy obniżonej masie o 25%, w celu utrudnienia eksportu srebrnych monet i pokrycia wydatków wojennych.
O masie 17,9 grama i średnicy 37 mm, na awersie widniał napis ALPHONSVS.VI.DGREX.PORTVGALI ("Afonso VI, z łaski Bożej, król Portugalii"), a na rewersie N .HOC .SIGN.VINCES ("Tym znakiem zwyciężysz").

Za regencji Portugalii D. Pedra II zaczęto ząbkować monety metodą mechanicznego bicia, aby w ten sposób zapobiec obrzynaniu złotych i srebrnych monet.
Ich wartość zawsze była ustalana przez prawo, początkowo na 400 Réis, w 1663 na 500, a Ustawą z 4 sierpnia 1688 roku zmieniono jego wartość na 480 Réis.

Kopia srebrnego Cruzado

W 1808 roku za czasów ówczesnego Księcia Regenta Johanna VI doszło do nieprawidłowego bicia monet ("VINECS" zamiast "VINCES").
W związku z wprowadzeniem systemu metrycznego przez Marię II Portugalską, w Portugalii, po 1835 roku zaprzestano produkcji Cruzado.

Linki zewnętrzne

Galeria zdjęć w MHN w Rio de Janeiro (patrz. poniżej)

Moedas portuguesas
CRUZADO, ouro, D. Manuel (1495-1521)
REAL, prata, D. Manuel (1495-1521)
DOBRA DE 16 ESCUDOS (Ensaio), ouro, 1731, D. Joao V (1706-1750); ouro, 1826, D. Pedro IV (1826-1828)
TOSTAO, prata, 1827, D. Pedro IV (1826-1828); ouro, 1727, D. Maria II (1829-1853)

Foto: Rômulo Fialdini/Livro MHN/Banco Safra