Flying Dutchman
( "Latający Holender")

Latający Holender (j. hol. - De Vliegende Hollander) to legendarny statek-widmo, który rzekomo nigdy nie był w stanie zawinąć do portu, ale skazany jest na wieczną żeglugę po siedmiu morzach.
Mity i historie o duchach prawdopodobnie wywodzą się z XVII-wiecznego Złotego Wieku Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC) oraz holenderskiej potęgi morskiej.


Latający Holender Alberta Pinkhama Rydera ok. 1887 (Smithsonian American Art Museum)


Najstarsza znana zachowana wersja legendy pochodzi z końca XVIII wieku. Według legendy, jeśli załoga Latającego Holendra ostanie wezwana przez inny statek, może spróbować wysłać wiadomość na ląd lub do dawno zmarłych ludzi. Zgłoszone obserwacje w XIX i XX wieku twierdziły, że statek świecił widmowym światłem. W tradycji oceanicznej widok tego widmowego statku jest zapowiedzią zagłady. Powszechnie uważano, że Latający Holender był fluitem

Pochodzenie nazwy

Widok na Zatokę Stołową (przeoczoną przez Kaapstad, Holenderską kolonię przylądkową ze statkami Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, ok.1683. W XVII wieku wielkość holenderskiej floty handlowej prawdopodobnie przewyższała połączone floty Anglii, Francji, Hiszpanii, Portugalii i państw niemieckich.

XVIII-wieczny obraz przedstawiający statek VOC (Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej ) z Górą Stołową w tle, używany przez nawigatorów jako punkt orientacyjny do żeglugi wokół południowego krańca Afryki


W Epoce Żagli, Brouwer Route, opracowany przez holenderskiego nawigatora Hendrika Brouwera w 1611 r., znacznie skrócił podróż między Przylądkiem Dobrej Nadziei (Holenderska kolonia przylądkowa), a Jawą (Holenderskie Indie Wschodnie) z prawie 12 miesięcy do około 6 miesięcy, w porównaniu do poprzedniej arabskiej i portugalskiej trasy monsunowej.


Replika East Indiamana z Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej / Zjednoczonej Kompanii Wschodnioindyjskiej (VOC). Legenda o Latającym Holendrze prawdopodobnie wywodzi się z XVII-wiecznego złotego wieku VOC.

Pierwsza drukowana wzmianka o statku pojawia się w Podróżach po różnych częściach Europy, Azji i Afryki w ciągu trzydziestu lat i więcej (1790) autorstwa Johna MacDonalda:

Pogoda była tak sztormowa, że ??marynarze mówili, że widzieli Latającego Holendra Powszechna historia jest taka, że Holender przybył na Przylądek w trudnej pogodzie i chciał dostać się do portu, ale nie mógł znaleźć pilota, który by go poprowadził i zaginął, i od tego czasu przy bardzo złej pogodzie pojawia się jej wizja.

Kolejna wzmianka literacka pojawia się w rozdziale VI A Voyage to Botany Bay (1795) (znanej również jako A Voyage to New South Wales), przypisywana George'owi Barringtonowi (1755-1804):

Często słyszałem o przesądach marynarzy dotyczących objawień i zagłady, ale nigdy nie przywiązywałem wagi do tego raportu; wydaje się, że kilka lat po tym, jak holenderski okręt wojenny zaginął u Przylądka Dobrej Nadziei, a każda dusza na pokładzie zginęła; jej małżonek przetrwał wichurę i wkrótce potem przybył na Przylądek. Po przebudowie i powrocie do Europy zostali zaatakowani przez gwałtowną burzę prawie na tej samej szerokości geograficznej. Podczas nocnej straży niektórzy ludzie widzieli lub wyobrażali sobie, że widzą statek stojący dla nich pod naciskiem żagli, jakby chciała ich zepchnąć: jeden w szczególności twierdził, że to statek zatonął podczas poprzedniej wichury, i że to z pewnością musi być ona lub jej zjawa; ale po jego oczyszczeniu obiekt, ciemna, gęsta chmura, zniknął. Nic nie mogło wymazać myśli tego zjawiska z umysłów marynarzy; a po ich opowiedzeniu okoliczności, kiedy przybyli do portu, wieść rozeszła się lotem błyskawicy, a rzekomy upiór nazwano Latający Holender Od Holendrów zauroczyli się marynarze angielscy, a Indian jest bardzo mało, ale co ma na pokładzie kogoś, kto udaje, że widział zjawę.

Kolejna wzmianka literacka wprowadza motyw kary za przestępstwo w Scenes of Infancy (Edinburgh, 1803) Johna Leydena (1775-1811):

Powszechnym przesądem marynarzy jest to, że na wysokich południowych szerokościach geograficznych u wybrzeży Afryki huragany są często wywoływane przez pojawienie się statku-widma, zwanego Latającym Holendrem. Załoga tego statku  ma byli winni jakiejś strasznej zbrodni w powijakach żeglugi; i zostali dotknięci zarazą. i nadal są wyświęcani na przemierzanie oceanu, na którym zginęli, aż do wygaśnięcia okresu ich pokuty.

Thomas Moore (1779-1852) umieszcza statek na północnym Atlantyku w swoim wierszu Napisanym po przepłynięciu Wyspy Umarlaka w Zatoce Świętego Wawrzyńca, późnym wieczorem, wrzesień 1804 kora / Jej żagle są pełne, chociaż wiatr jest nieruchomy, / I nie ma oddechu, który mógłby wypełnić jej żagle. W przypisie dodano: "Powyższe wersety zostały zasugerowane przez przesąd bardzo powszechny wśród żeglarzy, którzy nazywają ten statek-widmo, jak sądzę," latającym Holendrem ".

Sir Walter Scott (1771-1832), przyjaciel Johna Leydena, jako pierwszy określił statek jako statek piracki, pisząc w notatkach do Rokeby; wiersz   (po raz pierwszy opublikowany w grudniu 1812 r.), że statek był "pierwotnie statkiem załadowanym wielkim bogactwem, na pokładzie którego popełniono jakiś okropny akt morderstwa i piractwa" oraz że pojawienie się statku "jest uważane przez marynarzy za najgorszy ze wszystkich możliwych znaków".

Według niektórych źródeł wzorem kapitana statku widmo jest XVII-wieczny holenderski kapitan Bernard Fokke . Fokke słynął z szybkości swoich podróży z Niderlandów na Jawę i był podejrzewany o sprzymierzenie się z diabłem
Pierwsza wersja legendy jako opowieści została wydrukowana w Blackwood's Edinburgh Magazine w maju 1821 r. ^[15]co stawia tę scenę jako Przylądek Dobrej Nadziei. Ta historia wprowadza imię kapitana Hendricka Van der Deckena dla kapitana i motywy (opracowane przez późniejszych pisarzy) listów adresowanych do ludzi od dawna nieżyjących, które są oferowane innym statkom do dostarczenia, ale jeśli zostaną przyjęte, przyniesie nieszczęście; a kapitan poprzysiągł okrążyć Przylądek Dobrej Nadziei, choćby miało to zająć do dnia sądu.

Było wiele zgłoszonych lub domniemanych obserwacji w XIX i XX wieku. Dobrze znaną obserwacją był książę Jerzy z Walii, przyszły król Jerzy V. Był w trzyletniej podróży w późnym okresie dojrzewania w 1880 roku ze swoim starszym bratem, księciem Albertem Victorem z Walii i ich nauczycielem Johnem Neillem Daltonem. Tymczasowo trafili do HMS  Inconstant po naprawie uszkodzonego steru na ich oryginalnym statku, 4000-tonowej korwecie Bacchante . Dziennik księcia (nieokreślony, który książę, ze względu na późniejszą edycję przed publikacją) odnotowuje następujące godziny przed świtem 11 lipca 1881 r. U wybrzeży Australii

11 lipca. O 4 nad ranem Latający Holender przeleciał nad naszymi dziobami. Dziwne czerwone światło, jakby widmowy statek cały płonął, pośród którego światła widać było maszty, drzewce i żagle brygu odległego o 200 jardów, gdy zbliżał się do lewego dziobu, gdzie również oficer wachta z mostka wyraźnie ją widziała, podobnie jak aspirant rufowy, który został natychmiast wysłany na dzióbek; ale po przybyciu nie było śladu ani żadnego śladu jakiegokolwiek materialnego statku, ani blisko, ani zaraz po horyzoncie, noc była czysta, a morze spokojne. W sumie widziało ją trzynaście osób... O godzinie 10.45 zwykły marynarz, który dziś rano zgłosił Latającego Holendraspadł z poprzeczek przedniego masztu na górną dziobówkę i roztrzaskał się na atomy.

Wkrótce po statku rozeszła się wieść, że widmowy statek z upiorną załogą żegluje w powietrzu nad widmowym oceanem i że jest to zły omen, który oznacza, że ??żaden z nich już nigdy nie ujrzy lądu. Kapitanowi opowiedziano cudowną historię, a wchodząc na pokład wyjaśnił marynarzom, że ten dziwny wygląd spowodowany był odbiciem jakiegoś statku, który płynął po wodzie pod tym obrazem, ale z takiej odległości nie mogli go zobaczyć . Powiedział, że istnieją pewne warunki atmosfery, kiedy promienie słoneczne mogą tworzyć doskonały obraz w powietrzu obiektów na ziemi, jak obrazy, które widzimy w szkle lub wodzie, ale generalnie nie były one ustawione pionowo, jak w przypadku tego statku, ale odwróconą - dnem do góry. To pojawienie się w powietrzu nazywa się mirażem. Kazał marynarzowi wejść na dziób i spojrzeć poza widmowy statek. Mężczyzna posłuchał i poinformował, że widzi na wodzie, pod statkiem w powietrzu, dokładnie takiego samego osobnika. Właśnie wtedy w powietrzu pojawił się inny statek, tyle że ten był parowcem i leciał od dołu do góry, tak jak powiedział kapitan, te miraże zwykle się pojawiały. Wkrótce potem sam parowiec pojawił się w zasięgu wzroku. Marynarze byli teraz przekonani i nigdy potem nie wierzyli w statki-widmy.

Inny efekt optyczny znany jako wyłanianie się pojawia się, gdy promienie światła są zaginane na różnych współczynnikach załamania światła.
Może to sprawić, że statek tuż za horyzontem będzie wyglądał jak uniesiony w powietrzu.

Wiersz Samuela Taylora Coleridge'a The Rime of the Ancient Mariner z lat 1797-98 zawiera podobny opis statku widmo, na który mogła mieć wpływ opowieść o Latającym Holendrze

Jedno z pierwszych opowiadań Latającego Holendra nosiło tytuł "Vanderdecken's Message Home; or, the Tenacity of Natural Affection" i zostało opublikowane w Blackwood's w 1821 r.

Holenderski poeta J. Slauerhoff opublikował szereg powiązanych wierszy, zwłaszcza w swoim tomie Eldorado z 1928 roku .

John Boyle O'Reilly napisał wiersz zatytułowany Latający Holender (1867). Po raz pierwszy została opublikowana w Dzikiej Gęsi, odręcznie pisanej gazecie wydawanej przez skazanych z Fenian przewożonych do Zachodniej Australii

Brytyjski autor Brian Jacques napisał trylogię powieści fantasy/młodych dorosłych, opowiadającą o dwóch niechętnych członkach załogi Holendra , młodym chłopcu i jego psie, którym anioł zleca pomoc potrzebującym. Pierwsza powieść nosiła tytuł Rozbitkowie Latającego Holendra (2001); druga nosiła tytuł The Angel's Command (2003), a trzecia nosiła tytuł Voyage of Slaves (2006).

Komiks fantasy Flying Dutch autorstwa Toma Holta to wersja historii o Latającym Holendrze . W tej wersji Holender nie jest statkiem-widmem, ale załogą nieśmiertelnych, którzy mogą odwiedzać ląd tylko raz na siedem lat, kiedy ustępuje nieznośny zapach będący efektem ubocznym eliksiru życia .

W opowiadaniu Warda Moore'a z 1951 r. "Latający Holender" użyto tego mitu jako metafory automatycznego bombowca, który nadal lata nad Ziemią, gdzie ludzkość już dawno całkowicie zniszczyła siebie i całe życie w wojnie nuklearnej.

Opowieść została dostosowana do angielskiego melodramatu The Flying Dutchman ; lub Phantom Ship: a Nautical Drama w trzech aktach (1826) Edwarda Fitzballa z muzyką George'a Rodwella . ^[27] 48-stronicowy tekst, opublikowany ok. 1829 r., jako źródło podaje historię Blackwoodów .

Opera Richarda Wagnera Latający Holender (1843) jest adaptacją odcinka powieści satyrycznej Heinricha Heinego Wspomnienia pana von Schnabelewopskiego (Aus den Memoiren des Herrn von Schnabelewopski) (1833), w którym postać bierze udział w przedstawieniu teatralnym Latającego Holendra w Amsterdamie. Heine po raz pierwszy użył tej legendy w swoim Reisebilder: Die Nordsee ( Pictures of Travel: the North Sea ) (1826), która po prostu powtarza się z Blackwood's Magazinecechy statku widzianego podczas sztormu i wysyłanie listów adresowanych do osób dawno zmarłych. W swoim opracowaniu z 1833 r. Heine przedstawił szansę zbawienia poprzez oddanie kobiety i możliwość stawiania stopy na lądzie co siedem lat w celu poszukiwania wiernej żony. Kiedyś sądzono, że Heine mógł oprzeć ten odcinek na sztuce Fitzballa, która była grana w Adelphi Theatre w Londynie, ale bieg zakończył się 7 kwietnia 1827 r., A Heine przybył do Londynu dopiero 14 kwietnia; została opublikowana dopiero po jej wznowieniu w 1829 r.

W przeciwieństwie do sztuki Fitzballa, której akcja rozgrywa się na Przylądku Dobrej Nadziei, akcja Heinego rozgrywa się na Morzu Północnympoza Szkocją. Akcja opery Wagnera podobnie planowana była u wybrzeży Szkocji, choć podczas ostatnich prób przeniósł akcję w inną część Morza Północnego, niedaleko Norwegii.

Pierre-Louis Dietsch skomponował operę Le vaisseau fantôme, ou Le maudit des mers ( Statek widmo, czyli przeklęty morza ), którą po raz pierwszy wystawiono 9 listopada 1842 roku w Operze Paryskiej . Libretto autorstwa Paula Fouchera i H. Révoila zostało oparte na Piracie Waltera Scotta , powieści Fredericka Marryata Statek widmo i innych źródłach, choć Wagner sądził, że opiera się na scenariuszu własnej opery, którą właśnie sprzedał do Opery. Podobieństwo opery Dietscha do opery Wagnera jest niewielkie, choć twierdzenie Wagnera jest często powtarzane. Berlioz pomyślał Le vaisseau fantômezbyt uroczysty, ale inni recenzenci byli bardziej przychylni.