Około 140  roku p.n.e. Rzym wysłał Scypiona Aemilianusa , aby ocenił sytuację.
Poinformował, że rządy regionu są zbyt słabe lub niechętne do rozwiązania problemu.
Rzym w tym czasie nie był skłonny do podjęcia wysiłku potrzebnego do ograniczenia piratów cylicyjskich, być może ze względu na korzyści, jakie piractwo zapewniało Rzymianom (piraci dostarczali Rzymianom tanich niewolników - schwytanych podczas ich najazdów).

W rezultacie piraci pozostali jedyną znaczącą potęgą morską we wschodniej części Morza Śródziemnego. W końcu mieli bazy w całym basenie Morza Śródziemnego.

Problem piractwa na Morzu Śródziemnym narastał przez dziesięciolecia: duża sieć piratów koordynowała operacje na rozległych obszarach, z dużymi flotami. Według Kasjusza Diona przyczyniło się do tego wiele lat wojny. Przyłączyło się do nich wielu uciekinierów wojennych. Piratów trudniej było złapać lub rozbić niż bandytów. Piraci plądrowali przybrzeżne pola i miasta. Rzym został dotknięty niedoborami importu i dostaw zboża, ale Rzymianie nie zwrócili należytej uwagi na problem. Wysyłali floty, gdy "poruszyły ich pojedyncze doniesienia", a te nic nie osiągnęły. Kasjusz Dion napisał, że operacje te spowodowały większe cierpienie sojuszników Rzymu.
Uważano, że wojna z piratami będzie duża i kosztowna i nie da się zaatakować wszystkich piratów naraz ani wypędzić ich wszędzie. Ponieważ niewiele zrobiono przeciwko nim, niektóre miasta zamieniono w zimowe kwatery piratów i przeprowadzono naloty w głębi lądu. Wielu piratów osiedliło się na lądzie w różnych miejscach i polegało na nieformalnej sieci wzajemnej pomocy. Atakowano także miasta we Włoszech, m.inOstia , port Rzymu: palono statki i rabowano. Piraci pojmali ważnych Rzymian i zażądali dużych okupów.

Plutarch powiązał również nasilenie się problemu piractwa z wojną i zrobił to w bardziej szczegółowy sposób. Trzecia wojna z Mitrydatesem (73-63  pne ) przeciwko królowi Mitrydatesowi VI z Pontu (we współczesnej północnej Turcji ) odegrała rolę w dodaniu piratom śmiałości, ponieważ piractwo nadawało się do służby Mitrydatesowi. Sugerowało to, że Mitrydates wspierał piractwo jako sposób na osłabienie Rzymian. Plutarch uważał również, że wraz z wojnami domowymi w Rzymie Rzymianie pozostawili morze niestrzeżone, co dało piratom pewność pustoszenia wysp i nadmorskich miast, a także atakowania statków na morzu. Piractwo rozprzestrzeniło się z pierwotnej bazy w Cylicji (na południowym wybrzeżu współczesnej Turcji). Piraci zajęli także i wykupili niektóre miasta. W piractwo zaangażowali się także wybitni ludzie. Plutarch twierdził, że piraci mieli ponad 1000 statków, zdobyli 400 miast i splądrowali świątynie w Grecji oraz święte i nienaruszalne sanktuaria, wymieniając czternaście z nich. Wymienił pretorów Sekstyliusza i Bellinusa oraz córkę Antoniusza wśród ważnych Rzymian, których schwytano dla okupu. Piraci również kpili ze swoich jeńców, jeśli byli Rzymianami.
Piractwo rozprzestrzeniło się na całe Morze Śródziemne, czyniąc je nieżeglownym i zamkniętym dla handlu. Spowodowało to brak rezerw.

Appian przypisywał eskalację piractwa Mitrydatesowi, który w 88  rpne i w pozostałej części pierwszej wojny z mitrydatesem (89-85  pne ) splądrował rzymską prowincję Azji na szeroką skalę. Ludzie w nędzy, którzy stracili środki do życia, stali się piratami. Początkowo przeszukiwali morze kilkoma małymi łódkami. W miarę przeciągania się wojny stawały się coraz liczniejsze i korzystały z większych statków. Po zakończeniu wojny piractwo trwało nadal. Pływali w eskadrach. Oblegali miasta lub zdobywali je szturmem i plądrowali. Porwali bogatych ludzi dla okupu. Poszarpana część wybrzeża Cylicji stała się ich głównym obszarem kotwicowisk i obozowisk, a Crags of Cilicia (przylądek Coracesium ) stała się ich główną bazą. Przyciągało to także mężczyzn zPamfilia , Pont , Cypr , Syria i inne miejsca na wschodzie. Szybko pojawiły się dziesiątki tysięcy piratów, którzy zdominowali całe Morze Śródziemne. Pokonali kilku rzymskich dowódców marynarki wojennej, nawet u wybrzeży Sycylii . Morze stało się niebezpieczne. To zakłóciło handel, a niektóre ziemie pozostały nieuprawione, co doprowadziło do niedoborów żywności i głodu w Rzymie. Wyeliminowanie tak rozproszonej i dużej siły z żadnego konkretnego kraju o niematerialnym i bezprawnym charakterze wydawało się trudnym zadaniem. Zdaniem Appiana Lucjusz Licyniusz Murena i jego następca Publiusz Serwiliusz Vatia Isauricus (78-74  p.n.e.) nic przeciwko nim nie dokonali. ^[3]

Cylicja przez długi czas była rajem dla piratów. Został podzielony na dwie części, Cilicia Trachaea (chropowata Cylicja), górzysty obszar na zachodzie i Cilicia Pedias (płaska Cylicja) na wschodzie nad rzeką Limonlu. Pierwszą rzymską kampanię przeciwko piratom prowadził Marek Antoniusz w 102  roku p.n.e. Części Cylicji Pedias stały się terytorium rzymskim. Tylko niewielka część tego obszaru stała się prowincją rzymską. Publius Servilius Vatia Isauricus otrzymał dowództwo w walce z piractwem w Cylicji w latach 78-74  p.n.e. Odniósł kilka zwycięstw morskich u wybrzeży Cylicji i zajął wybrzeża pobliskiej Licji i Pamfilii . Otrzymał przydomek Izaura, ponieważ pokonał Izaurówktóry mieszkał w rdzeniu gór Taurus , graniczących z Cylicją. Włączył Isauria do prowincji Cilicia Pedias. Jednak znaczna część Cylicji Pedias należała do królestwa Armenii . Cilicia Trachea wciąż znajdowała się pod kontrolą piratów.

Jednym z głównych źródeł dochodów piratów było niewolnictwo . Gospodarka Rzymu stała się zależna od niewolników, ponieważ rzymscy właściciele ziemscy posiadali duże plantacje, na których pracowali. Sycylia była szczególnie znana ze swoich dużych rzymskich posiadłości, w których pracowali niewolnicy z całego Morza Śródziemnego. Kiedy Republika nie była w stanie wojny, potrzebowała alternatywnych dostaw, więc zwróciła się do piratów, którzy byli najbardziej konsekwentnym dostawcą dla Rzymu. Miało to dodatkowy efekt w postaci potężnych grup interesu w Rzymie (głównie klasa biznesowa), które lobbowały za bezczynnością. ^[5]

Wyspa Delos stała się centrum śródziemnomorskiego rynku niewolników; inne rynki obejmowały rynki Rodos i Aleksandrii . W czasach swojej świetności 10 000 niewolników przeszło przez rynki Delos w ciągu jednego dnia. ^[5] Wraz z plantacjami przyszedł surowszy system niewolnictwa i większy popyt. Zachodnia Azja była głównym źródłem zaopatrzenia i była ograniczana przez piractwo i rzymskich rolników podatkowych

W I wieku  pne to, co zaczęło się jako uciążliwość, stało się plagą handlu śródziemnomorskiego. Cylicyjscy piraci wędrowali po całym Morzu Śródziemnym i zaczęli atakować miasta w samej Italii. W rzeczywistości nawet Ostia została splądrowana. Były trzy kampanie, pierwsza Marcusa Antoniusa Creticusa w 102  pne , a druga Publiusa Serviliusa Vatia Isauricusa w 78-74  pne . Piraci przegrupowali się kilka lat później, a trzecia kampania Pompejusza 66  pne trwale usunęła piratów cylicyjskich z Morza Śródziemnego.

W końcu Rzym podjął działania. W 102  roku p.n.e.
Rzymianie wysłali Marka Antoniusza Oratora do Cylicji z armią i flotą. Piraci nie mogli się równać z tym atakiem, więc uciekli, Antonius ogłosił zwycięstwo, a Senat przyznał mu triumf. Ale piraci po prostu przegrupowali się na Krecie i wkrótce wrócili do swoich starych baz w Cylicji i wznowiono piractwo. Przez ponad dwie dekady zajęty innymi zagrożeniami Rzym ponownie zignorował problem.

W 79  roku p.n.e. Publius Servilius Vatia Isauricus otrzymał prowincję Cylicję i dowództwo przeciwko piratom . W latach 78-74  p.n.e. prowadził kampanię morską i lądową przeciwko pirackim bazom w Cylicji (kampania lądowa była wymierzona w Izaurów ) . Chociaż Servilius Vatia otrzymał Triumf, nie rozwiązał problemu; jego kampania była tylko chwilową ulgą, a po jego odejściu problem piratów powrócił.

W 68  roku p.n.e. piraci rozpoczęli najazd na Ostię, zaledwie piętnaście mil od Rzymu, wpływając do portu i paląc konsularną flotę wojenną. Port stanął w płomieniach, a wokół Rzymu zacieśnił się głód. Głodujący obywatele wystąpili na Forum, domagając się działań. ^[6]

Ostatecznie, po gorących debatach, na mocy lex Gabinia Pompejusz otrzymał nadzwyczajne uprawnienia do eliminowania piratów cylicyjskich. Zorganizował swoje wysiłki w dwuetapowej kampanii, najpierw oczyszczając zachodnią część Morza Śródziemnego, a następnie pokonując piratów uwięzionych we wschodniej części Morza Śródziemnego. Zachodnia kampania trwała 40 dni. Kampania wschodnia trwała 49 dni. W sumie kampania Pompejusza usunęła piratów cylicyjskich, którzy dławili śródziemnomorski handel i grozili głodem Rzymowi , w zaledwie 89 dni latem 66  roku p.n.e.

Pompejusz podzielił Morze Śródziemne na trzynaście okręgów, do każdego z nich przydzielił flotę i dowódcę. Następnie Pompejusz przetoczył się przez zachodnią część Morza Śródziemnego swoją własną potężną flotą, wypędzając piratów lub wkraczając na ścieżki innych jego dowódców.

Utrzymując czujność na całym morzu w tym samym czasie (i wielkim kosztem), nie było dokąd uciec ani się ukryć. Cylicyjscy piraci, którym udało się uciec, uciekli na wschodnią część Morza Śródziemnego. Pompejusz ukończył tę pierwszą część swojej kampanii w 40 dni.

Pompejusz następnie zwrócił się do wschodniej części Morza Śródziemnego. Dał łagodne warunki tym piratom, którzy poddali się jemu osobiście, w przeciwieństwie do innych jego dowódców. Niektórzy piraci poddali swoje statki, rodziny i samych siebie Pompejuszowi. Dzięki nim dowiedział się, gdzie ukrywają się inni.

Wielu piratów wycofało się do swoich twierdz w Azji Mniejszej, gdzie zebrali się i czekali na atak Pompejusza. Pod Coracesium Pompejusz odniósł decydujące zwycięstwo i zablokował miasto. Cylicyjscy piraci poddali wszystkie swoje porty i ufortyfikowane wyspy.

Rzymianie zabrali bogactwo zebrane przez piratów i uwolnili wielu jeńców (wartych jeńców, których piraci zamierzali wykupić), ale innych więźniów nadal sprzedawano w niewolę. Strabon pisze, że Pompejusz zniszczył 1300 pirackich statków różnej wielkości.

Pompejusz oszczędził życie wielu cylicyjskim piratom, którzy zostali wzięci do niewoli, zdając sobie sprawę, że wielu zostało zmuszonych do takiego rozwiązania przez desperację. Ci, którzy się poddali, osiedlili się w różnych częściach południowego wybrzeża Azji Mniejszej, gdzie ludność była niewielka. Wielu osiedliło się w Soli , które później nazwano Pompeiopolis. Inne osady powstały w Mallus , Adana i Epiphaneia w Cylicji