Imperium Hiszpańskie- Trzeci traktat z San Ildefonso

Najważniejsze wydarzenia i Hiszpańskie Podboje
(Zobacz szczególnie: Podbój obu Ameryk i Piractwo na Karaibach)

Trzeci traktat z San Ildefonso

Trzeci traktat z San Ildefonso był tajnym porozumieniem podpisanym 1 października 1800 r. między Imperium Hiszpańskim, a Republiką Francuską, na mocy którego Hiszpania zasadniczo zgodziła się wymienić swoją północnoamerykańską kolonię Hiszpańską Luizjanę na terytoria w Toskanii
Warunki zostały później potwierdzone traktatem Traktatem z Aranjuez z marca 1801 roku .

Ameryka północna; Luizjana-Nowa Hiszpania w kolorze fioletowym

Tło

Przez większą część XVIII wieku Francja i Hiszpania były sojusznikami, ale po egzekucji Ludwika XVI w 1793 roku Hiszpania przystąpiła do wojny pierwszej koalicji przeciwko Republice Francuskiej , ale została pokonana w wojnie w Pirenejach . W sierpniu 1795 roku Hiszpania i Francja zgodziły się na pokój w Bazylei , na mocy którego Hiszpania scedowała swoją połowę wyspy Hispaniola , dzisiejszej Republiki Dominikany

W drugim traktacie z San Ildefonso z 1796 r . Hiszpania sprzymierzyła się z Francją w wojnie drugiej koalicji i wypowiedziała wojnę Wielkiej Brytanii. Spowodowało to utratę Trynidadu i, co ważniejsze, Minorki , którą Wielka Brytania okupowała od 1708 do 1782 i której odzyskanie było głównym osiągnięciem udziału Hiszpanii w wojnie angielsko-francuskiej 1778-1783 . Jej utrata nadszarpnęła prestiż rządu hiszpańskiego, a brytyjska blokada morska poważnie wpłynęła na gospodarkę, która była w dużym stopniu uzależniona od handlu z koloniami w obu Amerykach, zwłaszcza importu srebra z Meksyku

Efektem było wystawienie rządu hiszpańskiego na poważną presję polityczną i finansową, dług publiczny wzrósł ośmiokrotnie w latach 1793-1798. ^[4] Luizjana była tylko częścią ogromnego imperium hiszpańskiego w obu Amerykach, które otrzymała w wyniku traktatu z 1763 r . Paryża , kiedy Francja scedowała go jako rekompensatę za hiszpańskie koncesje na rzecz Wielkiej Brytanii gdzie indziej. Zapobieganie wkroczeniu amerykańskich osadników do basenu Mississippi było kosztowne i groziło konfliktem z USA, na których statkach handlowych Hiszpania polegała, aby uniknąć brytyjskiej blokady. ^[5]

Kolonie były postrzegane jako cenne aktywa; utrata kolonii produkujących cukier na Haiti ( Saint-Domingue ), Martynice i Gwadelupie w latach 1791-1794 wywarła ogromny wpływ na francuski biznes. Przywrócenie ich było priorytetem, a kiedy Napoleon przejął władzę w zamachu stanu z 18 Brumaire w listopadzie 1799 r ., On i jego zastępca Charles Talleyrand podkreślili potrzebę francuskiej ekspansji zamorskiej. ^[6]

Ich strategia składała się z kilku części, z których jedną była kampania egipska w latach 1798-1801 , której celem było częściowo wzmocnienie francuskich interesów handlowych w regionie. W Ameryce Południowej Talleyrand starał się przesunąć granicę między Gujaną Francuską a portugalską Brazylią na południe do rzeki Araguari lub Amapá , obejmując duże części północnej Brazylii. Warunki były zawarte w projekcie traktatu paryskiego z 1797 r., który nigdy nie został zatwierdzony, chociaż podobne warunki nałożono na Portugalię w traktacie madryckim z 1801 r . ^[7] Trzecim było przywrócenie Nowej Francji w Ameryce Północnej, utraconej po Wojnie siedmioletniej 1756-1763, z Luizjaną dostarczającą surowce dla francuskich plantacji na Karaibach

Połączenie francuskich ambicji i hiszpańskiej słabości sprawiło, że powrót Luizjany był atrakcyjny dla obu, zwłaszcza że Hiszpania była wciągana w spory ze Stanami Zjednoczonymi o prawa żeglugi na rzece Mississippi

Talleyrand twierdził, że francuskie posiadanie Luizjany pozwoliłoby im chronić hiszpańską Amerykę Południową zarówno przed Wielką Brytanią, jak i Stanami Zjednoczonymi

Przepisy

Traktat został wynegocjowany przez francuskiego generała Louisa-Alexandre'a Berthiera i byłego szefa rządu Hiszpanii Mariano Luisa de Urquijo . Oprócz Luizjany, Berthier otrzymał polecenie zażądania hiszpańskich kolonii wschodniej i zachodniej Florydy oraz dziesięciu hiszpańskich okrętów wojennych.

Urquijo odrzucił prośbę o Floridas, ale zgodził się na Luizjanę plus ". sześć okrętów wojennych w dobrym stanie zbudowanych na siedemdziesiąt cztery działa, uzbrojonych i wyposażonych oraz gotowych na przyjęcie francuskich załóg i zaopatrzenia". Sześć ostatecznie dostarczonych statków liniowych to San Antonio , Intrepido , San Genaro , Atlante , Conquistador i Infante Don Pelayo ; San Genaro i Atlante były starszymi statkami, ale pozostałe cztery były nowoczesnymi statkami klasy San Ildefonso . W zamian Karol IV zażądał odszkodowania dla swojego zięcia Ludwika, infantki księcia Parmy, ponieważ Francja chciała zaanektować jego dziedzictwo Księstwa Parmy . ^[10]

Szczegóły geograficzne były niejasne, klauzula II traktatu stwierdzała po prostu, że "może składać się z Toskanii . lub trzech rzymskich poselstw lub jakichkolwiek innych kontynentalnych prowincji Włoch, które tworzą zaokrąglone państwo". Urquijo nalegał, aby Hiszpania przekazała Luizjanę i statki dopiero wtedy, gdy Francja potwierdzi, które terytoria włoskie otrzyma w zamian. Wreszcie warunki potwierdziły sojusz między Francją a Hiszpanią uzgodniony w Drugim Traktacie z San Ildefonso z 1796 roku.

Następstwa

W dniu 9 lutego 1801 r. Francja i cesarz Austrii Franciszek II podpisali traktat z Lunéville , otwierający drogę do traktatu z Aranjuez w marcu 1801 r. Potwierdził on wstępne warunki uzgodnione w Ildefonso i stworzył krótkotrwałe Królestwo Etrurii dla Marii Luizy zięć Ludwik. ^[12] Główny minister Hiszpanii Manuel Godoy został skrytykowany za warunki, które uznano za nadmiernie korzystne dla Francji; później uzasadnił to obszernie w swoich Wspomnieniach. ^[13] Współcześni historycy są mniej krytyczni, ponieważ Hiszpania sprawowała skuteczną kontrolę tylko nad niewielką częścią terytorium objętego zakupem Luizjany w 1803 r.podczas gdy próba kontrolowania ekspansji Stanów Zjednoczonych na terytoria hiszpańskie na mocy traktatu Pinckneya z 1795 r. okazała się nieskuteczna. ^[5]

Od 1798 do 1800 roku Francja i Stany Zjednoczone prowadziły niewypowiedzianą wojnę na morzu , tzw . Mając już wrogą Brytyjską Kanadę na północy, Stany Zjednoczone chciały uniknąć agresywnej i potężnej Francji, która zastąpiłaby Hiszpanię na południu. Ze względów handlowych Napoleon chciał przywrócić obecność Francji w Ameryce Północnej, a pierwszym krokiem była wyprawa Saint-Domingue z listopada 1801 roku. ^[14] Traktat z Amiens z marca 1802 r. zakończył wojnę drugiej koalicji iw październiku Hiszpania przekazała Luizjanę Francji.

Podczas gdy obecność 30 000 francuskich żołnierzy i marynarzy na Karaibach początkowo wywołała wielkie zaniepokojenie w Stanach Zjednoczonych, w październiku 1802 roku stało się jasne, że wyprawa zakończyła się katastrofalną porażką; jej przywódca, generał Charles Leclerc , zmarł na żółtą febrę wraz z około 29 000 ludzi do połowy lata. ^[16] Bez Saint-Domingue Napoleon doszedł do wniosku, że Luizjana nie ma znaczenia, a ponieważ Francja i Wielka Brytania ponownie znalazły się na skraju działań wojennych, postanowił sprzedać terytorium, aby zapobiec jego aneksji przez siły brytyjskie stacjonujące w pobliskiej Kanadzie. W kwietniu 1803 roku Stany Zjednoczone kupiły to terytorium za 15 milionów dolarów, czyli 80 milionów franków. ^[17]

Skomplikowane tasowanie terytoriów włoskich było ostatecznie daremne. Etruria została rozwiązana i włączona do Francji w 1807 r., Podczas gdy większość przednapoleońskich Włoch została przywrócona przez Kongres Wiedeński w 1815 r., W tym Wielkie Księstwa Toskanii i Parmy.