Eksploracja morska

STATEK
(Ogólna definicja Statku)
[Opisy i klasyfikacje statków - patrz: Statki pirackie ]

Statek to duża jednostka pływająca, która pływa po oceanach świata i innych wystarczająco głębokich drogach wodnych, przewożąc ładunek lub pasażerów lub wspierając wyspecjalizowane misje, takie jak obronność, badania i rybołówstwo

Statki zasadniczo odróżnia się od łodzi na podstawie rozmiaru, kształtu, nośności i przeznaczenia.

Statki wspierały eksplorację, handel, działania wojenne, migrację, kolonizację i naukę
Transport morski odpowiada za największą część światowego handlu.

Słowo statek oznaczało, w zależności od epoki i kontekstu, albo po prostu duży statek, albo konkretnie duży żaglowiec z ożaglowaniem okrętowym z trzema lub więcej masztami, z których każdy ma ożaglowanie rejowe.

Najwcześniejsze historyczne dowody na istnienie łodzi znaleziono w Egipcie w IV tysiącleciu p.n.e.

Nazewnictwo

Dalsze informacje: Słowniczek terminów żeglarskich (AL) i Słowniczek terminów żeglarskich (MZ)

Statki są zazwyczaj większe niż łodzie, ale nie ma między nimi powszechnie akceptowanego rozróżnienia.
Statki zazwyczaj mogą pozostawać na morzu dłużej niż łodzie.
Prawna definicja statku z orzecznictwa to statek przewożący towary drogą morską.

Powszechnie uważa się, że statek może przewozić łódź, ale nie odwrotnie.
Najprawdopodobniej statek będzie miał przydzieloną załogę w pełnym wymiarze godzin.

Praktyczna zasada Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych jest taka, że statki przechylają się na zewnątrz ostrego zakrętu, podczas gdy łodzie przechylają się do wewnątrz ze względu na względne położenie środka masy względem środek wyporu
XIX-wieczne amerykańskie i brytyjskie prawo morskie odróżniało "statki" od innych jednostek pływających; statki i łodzie należą do jednej kategorii prawnej, natomiast otwarte łodzie i tratwy nie są uważane za statki.

Szczególnie w epoce żagli słowo "statek" może odnosić się ogólnie do statku morskiego lub w szczególności do żaglowca z pełnym ożaglowaniem, z trzema lub więcej masztami, wszystkie z ożaglowaniem rejowym.
Inne typy na statkach morskich to Bryg, Bark i Barkentyna

Niektóre duże statki, zwłaszcza łodzie podwodne, są tradycyjnie nazywane łodziami.
Inne obejmują frachtowce statki rzeczne i promy obsługujące Wielkie Jeziora, które mogą być przeznaczone do eksploatacji na wodach śródlądowych lub chronionych wodach przybrzeżnych.

W większości tradycji morskich statki mają Indywidualne nazwy, a nowoczesne statki mogą należeć do Klasy statków, często nazywanej na cześć pierwszego statku.

W wielu dokumentach nazwę statku wprowadza się z przedrostkiem statku będącym skrótem klasy statku, np. "MS" (statek motorowy) lub "SV" (statek żaglowy), co ułatwia odróżnienie nazwy statku od innych nazw indywidualnych. w tekście.

"Statek" (wraz z "narodem") to angielskie słowo, które w niektórych zastosowaniach zachowało żeński rodzaj gramatyczny, co pozwala czasami na określenie go jako "ona" bez naturalnego rodzaju żeńskiego.

Historia

Dalsze informacje: Eksploracja morska i Żaglowiec

Przez większą część historii transport statkiem - pod warunkiem, że istniała możliwa trasa - był na ogół tańszy, bezpieczniejszy i szybszy niż odbywanie tej samej podróży drogą lądową. Dopiero pojawienie się kolei w połowie XIX wieku i rozwój lotnictwa komercyjnego w drugiej połowie XX wieku zmieniły tę zasadę. Dotyczyło to w równym stopniu przepraw morskich, rejsów przybrzeżnych oraz korzystania z rzek i jezior.

Przykładami konsekwencji tego może być handel dużym zbożem na Morzu Śródziemnym w okresie klasycznym.
Miasta takie jak Rzym były całkowicie zależne od dostaw dużych ilości potrzebnego zboża żaglowcami.Oszacowano, że przewóz zboża wzdłuż Morza Śródziemnego przez żaglowiec Cesarstwa Rzymskiego był tańszy niż przewiezienie tej samej ilości drogą lądową na odległość 25 mil. Przez pierwsze trzy wieki naszej ery Rzym konsumował około 150 000 ton egipskiego zboża rocznie.

Do niedawna panowało przekonanie, że statek stanowi najbardziej zaawansowaną reprezentację technologii, jaką może osiągnąć każde społeczeństwo. ^[17]^{:
rozdz. 1?}

Prehistoria i starożytność

Zobacz także: Statki starożytnego Rzymu

Rozwój sytuacji w Azji

Fidżijska łódź wycieczkowa z żaglem z pazurami krabowymi

Jeden z trimaranów żaglowych przedstawiony w świątyni Borobudur, ok. VIII w. n.e. na Jawie w Indonezji

Najwcześniejsze świadectwa statków w transporcie morskim w Mezopotamii to modele statków , które datowane są na IV tysiąclecie p.n.e. W archaicznych tekstach z Uruk w Sumerze potwierdzono ideogram oznaczający "statek", ale w inskrypcjach królów Lagasz po raz pierwszy wzmiankowano o statkach w związku z Handlem morskim i Wojnami morskimi około 2500-2350 p.n.e.

Ludy austronezyjskie powstały na terenach dzisiejszego Tajwanu . Stąd wzięli udział w ekspansji austronezyjskiej . Ich charakterystyczna technologia morska była integralną częścią tego ruchu i obejmowała katamarany i wysięgniki . Wywnioskowano, że żagle posiadali jakiś czas przed 2000 rokiem p.n.e. ^[20]^{:
144?} Żagle z krabowymi pazurami umożliwiały im żeglowanie na duże odległości po otwartym oceanie. Z Tajwanu szybko skolonizowali wyspy morskiej Azji Południowo-Wschodniej , a następnie popłynęli dalej do Mikronezji , wyspy Melanezji , Polinezji i Madagaskaru, ostatecznie kolonizując terytorium obejmujące połowę globu.

Zestawy austronezyjskie wyróżniały się tym, że miały drzewce podtrzymujące zarówno górną, jak i dolną krawędź żagli (a czasem pomiędzy nimi).
Żagle wykonywano także z tkanych liści, najczęściej pandanu
Uzupełniali je wioślarze, którzy zwykle ustawiali się na platformach na wysięgnikach większych łodzi. Statki austronezyjskie miały różną złożoność, od prostych łodzi dłubankowychz wysięgnikami lub przywiązanymi do dużych łodzi zbudowanych z desek, z kołkami na krawędziach, zbudowanych wokół stępki wykonanej z dłubanki. Ich projekty były wyjątkowe i ewoluowały od starożytnych tratw do charakterystycznych konstrukcji statków austronezyjskich o podwójnym kadłubie, pojedynczym i podwójnym wysięgniku.

Wcześni żeglarze austronezyjscy wpłynęli na rozwój technologii żeglarskich na Sri Lance i południowych Indiach poprzez austronezyjską sieć handlu morskiego na Oceanie Indyjskim , prekursora szlaku Handlu przyprawami i Morskiego jedwabnego szlaku, który powstał około 1500 roku p.n.e.

Niektórzy uczeni uważają, że trójkątny żagiel austronezyjski z pazurami kraba mógł mieć wpływ na rozwój późnego żagla na zachodnich statkach w wyniku wczesnego kontaktu. ^[22] Uważa się, że platformy złomowe chińskich statków powstają z przechylonych żagli

W II w. n.e. mieszkańcy archipelagu indonezyjskiego budowali już duże statki mierzące ponad 50 m długości i stojące 4-7 m nad wodą. Mogły przewozić 600-1000 osób i 250-1000 ton ładunku. Statki te były znane przez Chińczyków jako kunlun bo lub k'unlun po (???, dosł. "statek ludu Kunlun "), a przez Greków kolandiaphonta . Posiadały 4-7 masztów, a dzięki żaglom typu tanja mogły pływać pod wiatr . Statki te mogły dotrzeć aż do Ghany . ^[29]^{:
41?}^[30]^{:
262?}^[31]^{:
347?} W XI wieku pojawił się nowy typ statku, tzw.djong lub jong został nagrany na Jawie i Bali . ^[32]^{:
222, 230, 267?}^[33]^{:
82?} Ten typ statku budowano przy użyciu drewnianych kołków i gwoździ, w przeciwieństwie do kunlun bo , w którym do odciągów używano włókien roślinnych.

W Chinach miniaturowe modele statków wyposażonych w wiosła sterowe datowano na okres Walczących Królestw (ok. 475-221 pne). ^[35] Za czasów dynastii Han dobrze utrzymana flota morska była integralną częścią armii. Stery montowane na rufie zaczęły pojawiać się w chińskich modelach statków począwszy od I wieku naszej ery. ^[35] Jednakże te wczesne chińskie statki były rzeczne (rzeczne) i nie nadawały się do żeglugi. ^[36]^{:
20?}^[37] Chińczycy nabyli technologie statków morskich dopiero w X wieku naszej ery dynastii Song po kontaktach ze statkami handlowymi k'un-lun po z Azji Południowo-Wschodniej , co doprowadziło do rozwoju dżonek

Rozwój żeglugi śródziemnomorskiej

Egipski żaglowiec, ok. 1422-1411 pne

Rzymski statek wyrzeźbiony na ścianie "Sarkofagu statku", ok. II wiek n.e

Najwcześniejsze historyczne wzmianki o łodziach znaleziono w Egipcie w IV tysiącleciu p.n.e. ^[2] Grecki historyk i geograf Agatharchides udokumentował żeglugę statkami wśród wczesnych Egipcjan : " W okresie pomyślności Starego Państwa , pomiędzy 30. a 25. wiekiem p.n.e. szlaki rzeczne były utrzymywane w porządku, a statki egipskie pływały po Morzu Czerwonym aż do krainy mirry ". ^[38] Starożytny statek z drewna cedrowego Sneferu Pochwała Dwóch Krain to pierwsza odnotowana wzmianka (2613 p.n.e.) o statku wymienionym z nazwy.

Starożytni Egipcjanie doskonale radzili sobie z budowaniem żaglówek. Niezwykłym przykładem ich umiejętności stoczniowych był statek Chufu , statek o długości 143 stóp (44 m), pochowany u podnóża Wielkiej Piramidy w Gizie około 2500 roku p.n.e. i znaleziony w stanie nienaruszonym w 1954 roku.

Najstarszą odkrytą łodzią morską z kadłubem jest wrak statku Uluburun z późnej epoki brązu u wybrzeży Turcji, datowany na 1300 rok p.n.e.

Około 1200 roku p.n.e. Fenicjanie budowali duże statki handlowe. W historii światowej żeglugi morskiej, deklaruje Richard Woodman, są oni uznawani za "pierwszych prawdziwych marynarzy, twórców sztuki pilotażu, kabotażu i nawigacji" oraz architektów "pierwszego prawdziwego statku zbudowanego z desek, zdolnego do przewożenia ładunku o nośności oraz bycie żeglowanym i sterowanym."

od XIV do XVIII wieku

Rozwój żeglugi w Azji

Japońskie atakebune z XVI wieku

W tym czasie statki rozwijały się w Azji w podobny sposób, jak w Europie.
Japonia zastosowała obronne techniki morskie podczas najazdów Mongołów na Japonię w 1281 roku. Jest prawdopodobne, że Mongołowie tamtych czasów wykorzystali zarówno europejskie, jak i azjatyckie techniki budowy statków. ^[^{według
kogo?}^] W XV wieku chińska dynastia Ming zgromadziła jedną z największych i najpotężniejszych flot morskich na świecie na potrzeby podróży dyplomatycznych i projekcji władzy w Zheng He . W innym miejscu Japonii w XV wieku jeden z pierwszych na świecie żelaznych statków "Tekkosen" (???), co dosłownie oznacza "żelazne statki",^[42] został również opracowany. W Japonii, w erze Sengoku od XV do XVII wieku, wielka walka o dominację feudalną toczyła się częściowo z udziałem flot przybrzeżnych składających się z kilkuset łodzi, w tym atakebune . W Korei, na początku XV wieku, w czasach Joseon , opracowano " Geobukseon " (???).

Imperium Majapahit wykorzystywało duże statki zwane jong , zbudowane w północnej Jawie, do transportu żołnierzy za granicę. ^[43]^{:
115?} Dżongi były statkami transportowymi o długości 28,99-88,56 m, mogącymi przewozić 100-2000 ton ładunku i 50-1000 osób. ^[44]^{:
60-62?} Dokładna liczba dżongów wystawionych przez Majapahita nie jest znana, ale największa liczba dżongów rozmieszczonych podczas wyprawy to około 400 dżongów, kiedy Majapahit zaatakował Pasai w 1350 r. ^[45]

Rozwój żeglugi w Europie

Replika Wiktorii Magellana . Ferdynand Magellan i Juan Sebastián Elcano przewodzili pierwszej wyprawie, która opłynęła kulę ziemską w latach 1519-1522.

Kilka cywilizacji stało się potęgami morskimi.

Do takich przykładów należą morskie republiki Genui i Wenecji, Liga Hanzeatycka i marynarka Marynarka wojenna Bizancjum
Wikingowie używali swoich knarów do eksploracji Ameryki Północnej, handlu na Morzu Bałtyckim i plądrowania wielu przybrzeżnych regionów Europy Zachodniej.

Pod koniec XIV wieku na statkach typu Karaka zaczęto rozwijać wieże na dziobie i rufie.
Wieże te zmniejszyły stabilność statku, a w XV wieku szerzej zaczęto stosować Karawelę zaprojektowaną przez Portugalczyków, bazującą na arabskim qaribie,, która mogła pływać bliżej wiatru. Wieże stopniowo zastępowano dziobem i zamkiem rufowym , niczym w karaku Santa María Krzysztofa Kolumba . Ta zwiększona wolna burta pozwoliła na kolejną innowację: port uwalniającyi towarzysząca mu artyleria.

Karakę opracowano w Portugalii, Koronie Kastylii i Koronie Aragonii, następnie Karawelę opracowano w Portugalii, a Galeon w Hiszpanii
Po Kolumbie Eksploracja europejska gwałtownie przyspieszyła i powstało wiele nowych Szlaków handlowych.

Docierając do Indii w 1498 roku , Vasco da Gama udowodnił, że dostęp do Oceanu Indyjskiego od strony Atlantyku jest możliwy.

Wkrótce po tych poszukiwaniach na Atlantyku i Oceanie Indyjskim dołączyła Francja, Anglia i Holandia,, które zbadały portugalskie i hiszpańskie szlaki handlowe prowadzące do Pacyfiku , docierając do Australii w 1606 r. i Nowej Zelandii w 1642 r.

Po XV wieku nowe uprawy , które przybyły z i do obu Ameryk za pośrednictwem europejskich marynarzy znacząco przyczynił się do wzrostu liczby ludności na świecie

Specjalizacja i modernizacja

Obraz przedstawiający Bitwę pod Trafalgarem autorstwa Auguste'a Mayera

Równolegle z rozwojem okrętów wojennych, w okresie od starożytności do renesansu rozwijały się także statki służące rybołówstwu morskiemu i handlowi.

Motorem handlu morskiego był rozwój przedsiębiorstw żeglugowych dysponujących znacznymi zasobami finansowymi. Barki kanałowe, ciągnięte przez zwierzęta pociągowe po przyległej ścieżce holowniczej , rywalizowały z koleją aż do początków rewolucji przemysłowej i później . Płaskodenne i elastyczne łodzie żaglowe stały się również szeroko stosowane do transportu małych ładunków. Handel kupiecki szedł ręka w rękę z poszukiwaniami, samofinansującymi się z komercyjnych korzyści płynących z poszukiwań.

W pierwszej połowie XVIII wieku francuska marynarka wojenna zaczęła opracowywać nowy typ statku, znany jako okręt liniowy , wyposażony w siedemdziesiąt cztery działa. Ten typ statku stał się podstawą wszystkich europejskich flot bojowych. Statki te miały 56 metrów (184 stóp) długości, a ich konstrukcja wymagała 2800 dębów i 40 kilometrów (25 mil) liny; przewozili załogę liczącą około 800 marynarzy i żołnierzy.

W XIX wieku Królewska Marynarka Wojenna wprowadziła zakaz handlu niewolnikami , podjęła działania mające na celu zwalczanie piractwa i kontynuowała tworzenie map świata. Clipper był bardzo szybkim żaglowcem XIX wieku . Trasy kliperów wypadły z użytku komercyjnego wraz z wprowadzeniem statków parowych o lepszej wydajności paliwowej oraz otwarciem Kanałów Sueskiego i Panamskiego

Projekty statków pozostały w zasadzie niezmienione aż do końca XIX wieku.
Rewolucja przemysłowa, nowe mechaniczne metody napędu i możliwość konstruowania statków z metalu spowodowały eksplozję w projektowaniu statków. Czynniki takie jak poszukiwanie bardziej wydajnych statków, koniec długotrwałych i marnotrawnych konfliktów morskich oraz zwiększona zdolność finansowa potęg przemysłowych stworzyły lawinę bardziej wyspecjalizowanych łodzi i statków.
Zaczęły pojawiać się także statki budowane do zupełnie nowych funkcji, takich jak gaszenie pożarów, ratownictwo i badania.